Trybunał Stanu

Trybunał Stanu w Polsce jest konstytucyjnym organem władzy sądowniczej, egzekwującym odpowiedzialność najwyższych urzędników państwowych za naruszenie Konstytucji lub ustawy.

Działalność

Przed Trybunałem Stanu mogą być postawieni: Prezydent, Premier, ministrowie, prezes NBP, prezes NIK, członkowie KRRiT, prokurator generalny, kierownicy ministerstw, kierownicy urzędów centralnych i Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych oraz parlamentarzyści w razie złamania zakazu działalności gospodarczej i czerpania korzyści z majątku Skarbu Państwa.
O postawieniu przed Trybunałem Stanu decyduje Sejm, nie dotyczy to jednak Prezydenta, gdyż o postawieniu w stan oskarżenia jego osoby decyduje Zgromadzenie Narodowe - taka procedura nazywana jest impeachmentem.
Trybunał składa się z: szesnastu członków, dwóch zastępców Przewodniczącego (wybierani przez Sejm) oraz z Przewodniczącego, którym jest Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego. Przynajmniej jednego z zastępców Przewodniczącego i ośmiu z członków Trybunału musi mieć kwalifikacje sędziowskie.
Trybunał Stanu może orzekać kary:

• utratę czynnego i biernego prawa wyborczego
• zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk
• utratę wszystkich lub niektórych orderów, odznaczeń i tytułów honorowych
• wymierzać kary przewidziane w ustawach karnych

Przewodniczący

• Włodzimierz Berutowicz (1982 - 1989)
• Adam Łopatka (1989 - 1990)
• Adam Strzembosz (1990 - 1998)
• Lech Gardocki (od 1998)

Zastępcy Przewodniczącego

• Witold Lassota (1982 - 1989)
• Jan Olszewski (1989 - 1991)
• Jerzy Jasiński (1991 - 1993)
• Ryszard Kalisz (1993 - 1997)
• Lech Krzysztof Paprzycki (1993 - 1997)
• Marian Filar (1997 - 2001)
• Edward Rzepka (1997 - 2001)
• Jacek Majchrowski (od 2001)
• Ryszard Skubisz (od 2001)

Członkowie

• Stanisław Antoszewski (1982 - 1985)
• Jerzy Bratoszewski (1982 - 1989)
• Andrzej Burda (1982 - 1985)
• Henryk Cieśluk (1982 - 1989)
• Andrzej Elbanowski (1982 - 1989)
• Henryk Groszyk (1982 - 1985)
• Henryk Kempisty (1982 - 1985)
• Stanisław Kotowski (1982 - 1989)
• Henryk Korotyński (1982 - 1985)
• Jan Kwakszyc (1982 - 1989)
• Kazimierz Lipiński (1982 - 1985)
• Jan Meysztowicz (1982 - 1989)
• Franciszek Mleczko (1982 - 1989)
• Kazimierz Modzelewski (1982 - 1985)
• Jan Pawlak (1982 - 1989)
• Wojciech Romanowski (1982 - 1989)
• Zbigniew Salwa (1982 - 1989
• Stanisława Świderska (1982 - 1989)
• Bolesław Szlązak (1982 - 1985)
• Jerzy Topolski (1982 - 1989)
• Alfred Wawrzyniak (1982 - 1985)
• Jerzy Wróblewski (1982 - 1989)
• Zbigniew Czajkowski (1985 - 1991)
• Tadeusz Kałasa (1985 - 1989)
• Janina Łęgowska (1985 - 1989)
• Józef Mikos (1985 - 1991)
• Stanisław Pniewski (1985 - 1989)
• Maciej Poros (1985 - 1989)
• Jan Socha (1985 - 1989)
• Czesław Ura (1985 - 1989)
• Jan Zając (1985 - 1989)
• Stanisław Afenda (1989 - 1991)
• Karol Cebula (1989 - 1991)
• Piotr Chojnacki (1989 - 1991)
• Maciej Dubois (1989 - 1991)
• Stanisław Estreich (1989 - 1991, od 2001)
• Stanisław Fornalik (1989 - 1991)
• Elżbieta Gacek (1989 - 1991)
• Roman Jagieliński (1989 - 1991)
• Jerzy Jasiński (1989 - 1991)
• Andrzej Kalwas (1989 - 1991, 2001-2004)
• Jerzy Kłoczowski (1989 - 1991)
• Leszek Kubicki (1989 - 1991)
• Jacek Kurczewski (1989 - 1991)
• Marek Kuryłowicz (1989 - 1991)
• Andrzej Płaza (1989 - 1991)
• Grzegorz Seidler (1989 - 1991)
• Janusz Sokołowski (1989 - 1991)
• Leon Taylor (1989 - 1991)
• Tadeusz de Virion (1989 - 1991, od 1993)
• Stanisław Żelichowski (1989 - 1991)
• Olgierd Baehr (1991 - 1993)
• Andrzej Bąkowski (1991 - 1993, 1997-2001)
• Maciej Bednarkiewicz (1991 - 1993, 1997-2001)
• Janusz Chmiel (1991 - 1993)
• Teresa Dębowska-Romanowska (1991 - 1993)
• Janusz Dobrosz (1991 - 1993)
• Grzegorz Karziewicz (1991 - 1997)
• Mieczysław Korczak (1991 - 1993)
• Piotr Kryczka (1991 - 1993)
• Franciszek Marek (1991 - 1993)
• Stanisław Maurer (1991 - 1993)
• Tadeusz Mołdawa (1991 - 1997)
• Barbara Niemiec (1991 - 1993)
• Zbigniew Rokicki (1991 - 1993)
• Zofia Płoska-Romaszewska (1991 - 1993)
• Franciszek Ryszka (1991 - 1997)
• Władysław Siła-Nowicki (1991 - 1993)
• Taduesz Szymczak (1991 - 1993)
• Hanna Świda-Ziemba (1991 - 1993)
• Piotr Winczorek (1991 - 1993)
• Wiesław Woda (1991 - 1993)
• Janusz Wojciechowski (1991 - 1993)
• Anna Bogucka-Skowrońska (1993 - 1997)
• Grzegorz Gapiński (1993 - 1997)
• Stanisław Gebethner (1993 - 1997)
• Wojciech Gryczewski (1993 - 1997)
• Wiesław Kamiński (1993 - 2001)
• Ryszard Kochniak (1993 - 1997)
• Jerzy Królak (1993 - 1997)
• Edward Loryś (1993 - 1997)
• Emilia Pogonowska-Jucha (1993 - 1997)
• Edward Rzepka (1993 - 1997)
• Feliks Siemieński (1993 - 1997)
• Eugeniusz Smoktunowicz (1993 - 1997)
• Wojciech Solarewicz (1993 - 1997)
• Marek Staszak (1993 - 1997)
• Maria Szyszkowska (1993 - 1997)
• Roman Tokarczyk (1993 - 1997)
• Edward Wende (1993 - 1997)
• Tadeusz Bielecki (1997 - 2003)
• Jerzy Chmura (1997 - 2001)
• Zbigniew Cichoń (1997 - 2001)
• Krysytna Gaczek (1997 - 2001)
• Elżbieta Markowicz (1997 - 2001)
• Stanisław Mikke (1997 - 2001)
• Włodzimierz Nykiel (1997 - 2001)
• Walerian Piotrowski (1997 - 2001)
• Jerzy Pomin (1997 - 2001)
• Andrzej Sandomierski (od 1997)
• Ludwik Turko (1997 - 2001)
• Jerzy Weinberger (1997 - 2001)
• Ryszard Bender (od 2001)
• Wojciech Geyer (od 2001)
• Tadeusz Kilian (od 2001)
• Artur Korobowicz (od 2001)
• Władysław Mącior (2001 - 2002)
• Jan Szyszko (od 2001)
• Krzysztof Śniegocki (od 2001)
• Wojciech Tomczyk (od 2001)
• Edward Wende (2001 - 2002)
• Mariusz Zakręt (od 2001)
• Róża Żarska (od 2001)
• Janusz Niedziela (od 2002)
• Andrzej Sokala (od 2003)
• Krzysztof Śmieja (od 2003)
• Eleonora Zielińska (od 2004)

Zastępcy Członków

• Stanisław Pawela (1982 - 1985)
• Stefan Rutkowski (1982 - 1985)
• Adolf Sobieraj (1982 - 1989)
• Stanisław Stolz (1982 - 1989)
• Bolesław Wójtowicz (1982 - 1985)
• Henryk Kostrzewa (1985 - 1989)
• Tadeusz Woźniczka (1985 - 1989)
• Maria Zakrzewska (1985 - 1989)
• Kazimierz Barczyk (1989 - 1991)
• Janina Łęgowska (1989 - 1991)
• Piotr Winczorek (1989 - 1991)
• Wiesław Zabłocki (1989 - 1993)
• Jerzy Zaniemojski (1989 - 1991)
• Krzysztof Góźdź-Roszkowski (1991 - 1993)
• Edward Loryś (1991 - 1993)
• Stanisław Michalkiewicz (1991 - 1993)
• Emilia Pogonowska-Jucha (1991 - 1993)
• Halina Bortnowska (1993 - 1997)
• Krzysztof Czeszejko-Sochacki (1993 - 1997)
• Wojciech Geyer (1993 - 1997)
• Jan Kaczmarek (1993 - 1997)
• Edmund Kozłowski (1993 - 1997)