Polskie Radio

Polskie Radio to nazwa radiofonii publicznej w Polsce. Obecnie jest to spółka akcyjna "Polskie Radio S.A.", której zadaniem jest nadawanie audycji radiowych o zasięgu ogólnokrajowym i międzynarodowym oraz 17 spółek akcyjnych obsługujących regionalne rozgłośnie Polskiego Radia.
Pierwszy program radiowy został wyemitowany 1 lutego 1925 roku ze stacji nadawczej Polskiego Towarzystwa Radiotechnicznego na fali 385 metrów w Warszawie. Był to próbny program i zarazem eksperyment techniczny, który poprzedził powstanie 18 sierpnia 1925 r. "Polskiego Radia" Spółki z Ograniczoną Odpowiedzialnością. Jej założycielami byli Zygmunt Chamiec i Tadeusz Sułowski. Spółka posiadała monopolistyczną koncesję na nadawanie programu na obszarze całego kraju.
Halo, halo Polskie Radio Warszawa, fale 480 - takimi słowami "Polskie Radio" rozpoczęło regularną emisję 18 kwietnia 1926 roku. W 1927 roku Polskie Radio pierwsze w świecie zainaugurowało międzynarodową wymianę programów. W 1929 r. przyznano Polskiemu Radiu nową koncesję. W maju 1931 r. powstała silna jak na tamte czasy stacja nadawcza w Raszynie (o mocy 120 kW).
Polskie stacje radiowe - stan na 31 sierpnia 1939

Nazwa	Uruchomiona	Moc w chwili uruchomienia KW	Częstotliwość kHz	Moc KW	Zasięg km	Uwagi
długofalowe
Warszawa I	18 kwietnia 1926	1,2	224	120	300
średniofalowe
Kraków	15 lutego 1927	1,8	1022	10	45
Poznań	24 kwietnia 1927	1,5	868	50	100
Katowice	4 grudnia 1927	12	758	50	160
Wilno	15 stycznia 1928	0,5	536	50	140
Lwów	15 stycznia 1930	1,5	795	50	100
Łódź	2 lutego 1930	1,5	1339	10	45
Toruń	15 stycznia 1935	24	968	24	60
Warszawa II	1 marca 1937	10	1384	10	45
Baranowicze	1 lipca 1938	50	520	50	120	Na skali skrót Baranow
Łuck			424	50		Tylko próby
krótkofalowe
Niepokalanów				2		Pasmo 41 m
6 stacji Ministerstwa PiT				31		Moc łączna

Zasięg przy odbiorze na odbiorniku kryształkowym w dzień.
W okresie międzywojennym odbywała się intensywna radiofonizacja kraju, rozpoczęła się produkcja polskich odbiorników radiowych. Program radiowy reprezentował nowoczesny i bardzo wysoki poziom artystyczny. Radio przyciągało wielkie umysły i wielkie talenty: pisarzy, dyrygentów, aktorów. Jego pracownikami i współpracownikami byli Jan Parandowski, Zenon Kosidowski, Jerzy Szaniawski, Jarosław Iwaszkiewicz, Maria Dąbrowska, Maria Kuncewiczowa, Grzegorz Fitelberg, Zdzisław Górzyński, Stefan Jaracz, Aleksander Zelwerowicz.
W pierwszych dniach września 1939 r. została zniszczona radiostacja w Raszynie, ale 7 września odezwała się Warszawa II, uruchomiona na rozkaz dowódcy obrony Warszawy gen. Waleriana Czumy i cywilnego komendanta stolicy prezydenta Stefana Starzyńskiego. Kierował nią dyrektor muzyczny PR Edmund Rudnicki. Warszawa II nadawała słynne przemówienia Stefana Starzyńskiego, przekazywała wiadomości ze świata, informacje o tym, co dzieje się w stolicy, ogłaszała alarmy lotnicze.
30 września władze niemieckie przejęły rozgłośnię, nakazały konfiskatę odbiorników i pod groźbą śmierci zakazały Polakom słuchania radia.
1 października 1939 r. Polskie Radio przeszło do konspiracji.
Powojenne dzieje Polskiego Radia rozpoczęła działalność prowizorycznej rozgłośni tzw. "Pszczółki", nadającej najpierw z bocznicy kolejowej w Lublinie, potem przewiezionej do Parku Praskiego w Warszawie.
20 listopada 1944 r. na mocy dekretu PKWN Polskie Radio przekształcone zostało w przedsiębiorstwo państwowe. Pierwsze powojenne miesiące i lata to okres odbudowy zniszczonych rozgłośni i uruchamianie nowych na Ziemiach Zachodnich.
W 1946 r. zapadła decyzja o odbudowie radiostacji Warszawa II (moc 10 kW).
1948 r. Polskie Radio zostało przekształcone w Centralny Urząd Radiofonii, a następnie Komitet ds. Radiofonii "Polskie Radio"; jako centralny organ administracji państwowej podlegało prezesowi Rady Ministrów.
Od 3 października 1949 r. na antenie nadawane były dwa programy ogólnopolskie.
W latach 50. Polskie Radio przeżywało okres intensywnego rozwoju programowego i technicznego.
We wrześniu 1957 r. powstało Studio Eksperymentalne - jedna z nielicznych na świecie pracowni dźwięku, muzyki elektronicznej, pracująca dla kompozytorów, radia, telewizji i filmu.
1 marca 1958 r. pojawił się Program III, odbierany początkowo tylko w Warszawie; od 1962 r. stał się programem ogólnopolskim. "Trójka" zaproponowała nieco inny model radia niż dwa dotychczasowe kanały, a jej adresatami stali się przede wszystkim studenci i młoda inteligencja.
W lipcu 1961 r. nadano pierwszą próbną audycję stereofoniczną.
Lata 60. przyniosły istotne zmiany w sferze programowej - nastąpił rozwój powieści radiowej, nowoczesnych w formie audycji dla młodzieży oraz reportażu literackiego. W styczniu 1966 r. wprowadzono programy nocne (muzyka, serwis informacyjny itd.).
W 1974 r. został postawiony 646-metrowy maszt i nadajnik o mocy 2000 kW w Konstantynow koło Gąbina, wówczas najwyższy na świecie. Dzięki niemu wzrósł znacznie zasięg Programu I. Polskiego Radia można było słuchać nie tylko w całej Europie, lecz także w Afryce Północnej i na Wschodzie oraz na ogromnym obszarze ówczesnego Związku Radzieckiego.
W latach 70. pojawiły się audycje nadawane na żywo: "Lato z Radiem" (od 1971 r.), "Sygnały Dnia" (od 1973 r.), "Cztery Pory Roku". Słuchacze doskonale znali dziennikarzy prowadzących te bloki programowe: Sławomira Szofa, Tadeusza Sznuka, Tadeusza Cichomskiego, Lesława Nowaka, Antoniego Mielniczuka i wielu innych.
2 stycznia 1976 r. rozpoczęto nadawanie Programu IV - programu o charakterze edukacyjnym.
W sierpniu 1991 r. runął maszt w Konstantynowie. Jego funkcje przejęła rozgłośnia w Raszynie (zmodernizowana w 1992 roku).
29 grudnia 1992 Sejm uchwalił ustawę o radiofonii i telewizji: podział "państwowej jednostki organizacyjnej Polskie Radio i Telewizja" na dziewiętnaście firm: Telewizja Polska S.A., Polskie Radio S.A. oraz 17 spółek regionalnych Polskiego Radia. Powstała Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.
W roku 1994 rozpoczęła działalność Informacyjna Agencja Radiowa (IAR), Centrum Kultury Ludowej przy Programie II PR S.A. oraz Polskie Radio BIS - spadkobierca Programu IV. W tym samym roku Polskie Radio S.A. stało się członkiem Europejskiej Unii Radiowej (EBU).
4 września 1999 r. zostało oddane do użytku Radiowe Centrum Nadawcze w Solcu Kujawskim (aparatura nadawcza zapewnia moc 1000 kW). W uroczystości otwarcia wzięło udział wielu gości, w tym m.in. Aleksander Kwaśniewski - prezydent RP oraz kardynał Józef Glemp - prymas Polski.
W 2000 r. minęło 75 lat działalności Polskiego Radia.
Źródło: http://www.prsa.com.pl/historia.asp na podstawie zezwolenia pana Przemysława Hensela