Pedagogika

Pedagogika to należąca do nauk społecznych, nauka o wychowaniu. Jej polska nazwa została utworzona z języka greckiego paidagogos (pais – chłopiec, ago – prowadzę). Początkowo termin obejmował opiekę, nauczanie i wychowanie dzieci, z czasem pedagogami zaczęto nazywać osoby zajmujące się wychowaniem zarówno praktycznym jak i teoretycznym. Zajmuje się ona formułowaniem teorii, celów, treści, metod, środków i form procesu wychowania, a także stanowi zasób wiedzy praktycznej na ten temat.
Zadaniem pedagogiki jako nauki jest wyposażenie tych, którzy organizują przebieg nauczania i wychowania w wiedzę o skuteczności różnego rodzaju zabiegów dydaktyczno-wychowawczych. Towarzyszą temu celowi następujące zadania:

• gromadzenie wiadomości o rzeczywistości wychowawczej;
• analiza tej rzeczywistości, wykrywanie związków i zależności między elementami owej rzeczywistości i wyjaśnianie ich;
• dostarczanie wiedzy potrzebnej do przekształcania rzeczywistości wychowawczej.

Pedagogika wyrosła na gruncie filozofii. Dopiero od XVII wieku, głównie dzięki J. A. Komeńskiemu pedagogika stała się odrębną i samodzielną dyscypliną naukową, jednak poglądy na wychowanie nawiązują do filozoficznych i ideowych przesłanek swojej epoki.

Podstawowe pojęcia pedagogiki

• wychowanie
• kształcenie
• nauczanie
• osobowość
• środowisko
• kultura
• czas wolny
• agresja
• świadomość

Kierunki pedagogiczne

• pedagogika naturalistyczna
• socjologizm pedagogiczny
• pedagogika kultury
• pedagogika marksistowska
• felicytologia
• antypedagogika

Działy pedagogiki

• pedagogika ogólna
• teoria wychowania
• dydaktyka (ogólna i szczegółowe)
• pedagogika specjalna( surdopedagogika, tyflopedagogika, oligofrenopedagogika, pedagogika terapeutyczna, pedagogika resocjalizacyjna)
• andragogika
• pedeutologia
• historia oświaty i wychowania

Znani pedagodzy:

Johannes Bernhard Basedow, Edouard Claparède, Jan Władysław Dawid, Owidiusz Decroly, John Dewey, Emile Durkheim, Erazm z Rotterdamu, Ewaryst Estkowski, Celestyn Freinet, Friedrich Froebel, Piotr Jakowlewicz Galperin, Erazm Gliczner, Johann Friedrich Herbart, Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Georg Kerschensteiner, Wiliam Heard Kilpatrick, Jan Amos Komensky, Janusz Korczak, Alexander Sutherland Neill, Maria Montessori, Bogdan Nawroczyński, Wincenty Okoń, Helena Parkhurst, Johann Heinrich Pestalozzi, Jan Jakub Rousseau, Henryk Rowid, Edward Spranger, Krystyna Starczewska, Bronisław Ferdynand Trentowski, Jan Ludwik Vives, Czesław Babicki, Aleksander Kamiński.

Nauki współdziałające

• antropologia
• biologia
• estetyka
• etyka
• filozofia
• higiena
• historia
• psychologia
• socjologia