Kawaleria

Jazda (Kawaleria (wł.), Konnica)
Historycznie: wojsko walczące, lub poruszające się na koniach

Kawaleria w Wojsku Polskim 1920-1939

W końcu 1920 w Wojsku Polskim było 27 pułków ułanów i 3 pułki szwoleżerów. Oddziały te należały do 10 samodzielnych brygad kawalerii. Po reorganizacji, w 1924 kawaleria w trybie pokojowym liczyła 40 pułków (w tym 27 pułków ułanów, 3 pułki szwoleżerów i 10 pułków strzelców konnych). W 1924 powołano Korpus Ochrony Pogranicza, w skład którego wchodziły szwadrony kawalerii.

w latach 1921-1926

• cztery Dywizje Kawalerii (po trzy brygady dwupułkowe)
• pięć Samodzielnych Brygad Kawalerii (po trzy pułki w każdej)
• jedna Brygada Kawalerii - w organizacji (jeden pułk).

w latach 1926–1935

W 1926 kawaleria była zorganizowana w dwanaście brygad dwupułkowych (w czterech Dywizjach Kawalerii) pięć brygad trzypułkowych i jedną brygadę jednopułkową. W latach 1929–1930 zlikwidowano kolejno dowództwa 1 DK, 3 DK oraz 4 DK. Organizacja kawalerii przedstawiała się następująco:

• Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu
• 2 Dywizja Kawalerii (trzy brygady dwupułkowe):
• 1 Brygada Kawalerii
• 12 Brygada Kawalerii
• 13 Brygada Kawalerii
• dwanaście Samodzielnych Brygad Kawalerii (dwie brygady czteropułkowe, sześć brygad trzypułkowych i cztery brygady dwupułkowe):
• 2 Samodzielna Brygada Kawalerii
• 3 Samodzielna Brygada Kawalerii
• 5 Samodzielna Brygada Kawalerii
• 6 Samodzielna Brygada Kawalerii
• 10 Samodzielna Brygada Kawalerii
• 17 Samodzielna Brygada Kawalerii
• Brygada Kawalerii „Białystok”
• Brygada Kawalerii „Suwałki”
• Brygada Kawalerii „Baranowicze”
• Brygada Kawalerii „Poznań”
• Brygada Kawalerii „Bydgoszcz”
• Brygada Kawalerii „Równe”

w latach 1936-1938

1 stycznia 1937 rozwiązano trzy brygady dwupułkowe (12, 13 i 17 BK) a pułki wcielono do innych brygad (1 BK zwiększono o 2 pułki i usamodzielniono). Na skutek tych zmian dowództwo 2 Dywizji Kawalerii zostało w praktyce pozbawione podległych mu jednostek, lecz istniało jeszcze do 1939 roku. 10 BK (dwupułkową) została próbnie przekształcona w Brygadę Zmotoryzowaną.
W wyniku kolejnej reorganizacji przeprowadzonej 1 kwietnia 1937 pozostało 11 brygad (5 czteropułkowych i 6 trzypułkowych), które otrzymały jednolite nazwy od rejonów kraju, w których stacjonowały.

• 1 BK – Mazowiecka Brygada Kawalerii
• 2 BK – Kresowa Brygada Kawalerii
• 3 SBK – Wileńska Brygada Kawalerii
• BK "Suwałki" – Suwalska Brygada Kawalerii
• 5 SBK – Krakowska Brygada Kawalerii
• 6 SBK – Podolska Brygada Kawalerii
• BK "Poznań" – Wielkopolska Brygada Kawalerii
• BK "Bydgoszcz" – Pomorska Brygada Kawalerii
• BK "Baranowicze"” – Nowogródzka Brygada Kawalerii
• BK "Równe" – Wołyńska Brygada Kawalerii
• BK "Białystok" - Podlaska Brygada Kawalerii

W 1938 zmotoryzowany został również 1 psk i razem z 24 p.uł., 10 psk i 10 DAK podporządkowany Dowództwu Broni Pancernych. Z jednostek tych utworzono:

• 10 Brygada Kawalerii Zmotoryzowanej
• Warszawska Brygada Pancerno-Motorowa

w roku 1939

W 1939 1 pułk kawalerii KOP podporządkowano Kresowej BK. 31 sierpnia 1939 kawaleria sformowana była w 11 brygad (pięć brygad czteropułkowych i sześć brygad trzypułkowych). W toku działań wojennych utworzone zostały:

• Zbiorcza Brygada Kawalerii
• Brygada Rezerwowa Kawalerii "Wołkowysk"
• Dywizja Kawalerii „Zaza”

Rodzaje:

• Ekwici (equites)
• Hippeis
• Husaria - http://www.husaria.jest.pl
• Kozacy
• Lisowczycy
• Dragoni
• Kirasjerzy
• Ułani
• Lansjerzy
• Szwoleżerowie
• Strzelcy konni
• Krakusi

Pojazdy:

• Rydwan
• Taczanka
• Przodek
• Jaszcz
• Wóz taborowy