Pojęcie przypisywane dwóm różnym, nieformalnym instytucjom kształcenia wyższego, jakie funkcjonowały w Królestwie Polskim (od XIX i XX wieku. Nazwa wywodzi się od braku stałej siedziby i permanentnych zmian miejsca wykładów.
Zabory
Uniwersytet Latający
Organizowane od Józefa Siemaszki, Stanisława Norblina, Piotra Chmielowskiego i Władysława Smoleńskiego. W 1885 jedna ze słuchaczek kursów - Jadwiga Szczawińska-Dawidowa - ujęła różne grupy w jednolitą strukturę, nadając jej ujednolicony program nauczania.