Nauki historycznoprawne
Jest to jedna z dyscyplin prawoznawstwa. W strukturze nauk historyczno-pranych wyróżia się powszechną historię państwa i prawa, historię państwa i prawa danego obszaru (np. historia państwa i prawa polskiego) oraz naukę rzymskiego prawa prywatnego i doktryn politycznych. .
(niem. Allgemeines Bürgerliches Gesetzbuch) - austriacki kodeks cywilny z Franciszka Zeillera na bazie Kodeksu cywilnego zachodniogalicyjskiego. Jedna z tzw. wielkich kodyfikacji XIX wieku. Oprócz regulacji typowych dla kapitalizmu zawierał wiele reliktów feudalnych.
Oprócz krótkiego wstępu ABGB obejmował trzy działy: uznania za zmarłego osoby zaginionej. W zakresie prawa zobowiązań ABGB przewidywał m.
, prawo rzymskie
Było to zupełne odstąpienie własności, czyli rzeczy posiadanych przez obywatela rzymskiego, jak niewolników, bydła, gruntu, drogą sprzedaży, lub innym sposobem. Nazwę jus abalienandi, także w prawie późniejszym, nosi prawo odstępowania swojej własności drugiemu.
Na podstawie jednego z trzech wydań Encyklopedii Orgelbranda (II połowa XIX w. ). Podane informacje mogą wymagać uaktualnienia.
Funkcjonująca w średniowiecznym systemie prawa feudalnego forma własności nieruchomości. Była to ziemia stanowiąca nieograniczoną własność, wolną od zobowiązań i ciężarów feudalnych, czym różniła się od lenna. Nazywana również własnością bezwarunkową oraz własnością dziedziczną.
# (hist. ) urząd sądowy w I Rzeczypospolitej, uzupełniał komplet sędziowski i był doradcą sędziego. Występował między innymi w sądach ziemskich. Był urzędnikiem obieralnym, czasem nazywano go komisarzem.
Wygnanie z ojczyzny. Nazwa pochodzi z łac. bannire = "skazać na wygnanie" -> bannitio = banicja. Skazany na taką karę to banita.
Wyrok pozbawiał czci i honoru oraz najczęściej dopuszczał bezkarne zabicie banity, gdyby pojawił się na terytorium swego kraju. Banicja była wyrokiem łagodniejszym od infamii, bo zabicie banity nie było nagradzane, w odróżnieniu od zabicia infamisa.
(dajanów, żydowski trybunał religijny. Prawo obowiązujące żydów było nierozerwalnie związanie z religią. Dlatego bejt din oprócz spraw typowo religijnych jak nadzorowanie przestrzegania koszerności, przyjmowanie prozelitów, decydował również w kwestiach rozwodów, spraw cywilnych i karnych.
Żydom nie wolno wnosić sporów pomiędzy sobą przed sądy gojów. Dlatego w każdej gminie żydowskiej działał trybunał.
Z bułgarskiego boliare. boliarin, na Rusi wyższa szlachta feudalna, magnaci, wielcy właściciele ziemscy. W Księstwie Moskiewskim, w ramach Dumy Bojarskiej, współuczestniczyli w rządzeniu państwem. W Rosji tytuły bojarskie stosowano do czasów Piotra I Wielkiego, który je zniósł.
Na terytoriach Wielkiego Księstwa Litewskiego niższa warstwa szlachty sytuująca się poniżej kniaziów i panów.
. Nazwa użyta w druku po raz pierwszy w 1583 roku przez Dionizego Gothofredusa. Składało się z Codexu, Digestów, Instytucji justyniańskich, Novel, Libri Feudorum oraz ustaw cesarzy Fryderyka I i Fryderyka II. .
. Rodzaj ograniczenia praw kobiet w dziedziczeniu dóbr nieruchomych. Dobra ojczyste dziedziczyli synowie w 3/4, a córki w 1/4 całkości dóbr. Córki miały zapewnione swoją część nawet wtedy, gdy bracia ich utracili przed podziałem cały majątek. Pod wpływem prawa węgierskiego w XVII wieku przyjęło się w Rzeczypospolitej szlacheckiej. .
Utwierdzenie posiadanego już prawa, prowadzące do jego formalnego ustanowienia. Na jej skutek istniejące prawo własności lub inne prawa rzeczowe, które mogły być podważane, stawało się niewzruszalne. Rozbudowane w statutach Kazimierza Wielkiego. Najczęstszy termin to 3 lata (lub 3 lata i 3 miesiące). Prawo mazowieckie i praktyka koronna ustaliły termin do żądania skupu z tytułu prawa bliższości na 1 rok i 6 tygodni.
(łac. dziesiątkowanie) kara stosowana w armiach starożytnych oraz w niektórych wojskach nowożytnych państw autorytarnych polegająca na zabiciu (ścięciu lub rozstrzelaniu) co dziesiątego żołnierza ukaranego oddziału. Dawniej stosowana między innymi w Imperium Rzymskim do pacyfikacji legionów, zaś w czasach współczesnych przez dowództwo bolszewickie w czasie wojny domowej. .
Wyróżniamy formę świecką i wyznaniową.
W średniowiecznej Polsce powszechne były małżeństwa umowne - zawierane w drodze dwóch kolejnych umów świeckich: zmówin i zdawiny.
W Kościół małżeństwa umowne uważał za tajne, jednak uznawał je za ważne do połowy XVI w.
Do kościelnej formy zawierania małżeństwa należały od 1215 roku zapowiedzi. Ślub miał się odbywać w kościele.