Prądy w architekturze 1. poł. modernizmu i stanowiące reakcję na jego radykalne idee. Prądy te łaczyło odwoływanie się do tradycji lokalnych, stosowanie tradycyjnych materiałów, nierzadko zamiłowanie do symetrii i monumentalizmu. Do kierunków antymodernistycznych można zaliczyć z jednej strony niemiecki Heimatschutzstil i podobne mu ruchy, a z drugiej popierane przez reżimy totalitarne architekturę III Rzeszy i radziecki socrealizm.
Cechuje się przejęciem tradycji rzymskich, wczesnochrześcijańskich oraz hellenistycznych i orientalnych, zwłaszcza perskich. Rozwinęła się w końcowym okresie cesarstwa rzymskiego i pod panowaniem cesarzy bizantyjskich. Objęła tereny dzisiejszej Grecji, Macedonii, Bułgarii i Serbii. Wraz z ekspansją terytorialną cesarstwa bizantyjskiego obszar jej oddziaływania poszerzył się na Italię, północną Afrykę i Turcję.
Określenie architektura gotycka odnosi się do stylu w architekturze europejskiej okresu późnego średniowiecza, od około połowy XII do początku XVI wieku. Za wzorcowy przykład budynku gotyckiego uważa się gotycką katedrę, choć w rzeczywistości był to również okres rozwoju architektury świeckiej (mieszczańskiej i rezydencjonalnej). Architektura gotycka w zamierzeniu jej twórców miała w doskonały sposób odzwierciedlać boską naturę i wielbić Boga.
Podobnie jak architektura romańska, Anglii dzielony jest nieco inaczej, niż w innych krajach europejskich. Początki tego stylu są wspólne dla Anglii i północnej Francji, a dokładniej - Normandii. Początki gotyku przypadają na końcową fazę okresu zwanego dawnym angielskim lub staroangielskim (Early English), który trwa od ok. 1189 (można spotkać także datę 1170 i 1180) do ok. 1270.
Architektura gotycka na tereny Europy Środkowej docierała z obszaru Francji, Niemiec a także Włoch. Pierwsze formy gotyku przyniosły ze sobą klasztory, nie sposób jednak nie doceniać wielkiej roli, jaką odegrali panujący w poszczególnych krajach.
Czechy
W Czechach już w gotyku francuskim:
praski kościółek św. Salwadora należący do zakonu klarysek
zabudowania klasztorów cysterskich w miejscowościach Zlatá Koruna, Vyšší Brod
Jednak największe osiągnięcia architektury gotyckiej zapoczątkował rozkwit kraju pod panowaniem Luksemburgów w katedry św.
Do Hiszpanii, podobnie jaki do wielu innych państw, architektura gotycka dotarła z Francji. Pierwsze budowle w tym stylu pojawiły się już w Anglii. Budowniczowie hiszpańscy wykorzystali także dawniejsze świątynie Arabów i Żydów, dostosowując je do potrzeb chrześcijaństwa. Gotyk w Hiszpanii spotkając się regionalnymi tradycjami mauretańskimi tworząc tzw. styl płomienistym powstał styl zwany izabelińskim (od imienia królowej hiszpańskiej Izabelii Katolickiej.
W połowie XIII wieku na tereny Niemiec z Francji dociera ukształtowana tam katedry kolońskiej, którego plan przypomina rozwiązanie zastosowane w katedrze w obejście wraz z wieńcem kaplic. Przyjęte z Francji rozwiązania konstrukcyjno-architektoniczne powodują odejście od wcześniejszych, romańskich form kościołów z dwoma chórami (muzycznym i kapłańskim), podwójnymi portalami. W kolejnych dziesięcioleciach, stopniowo, budowniczy niemieccy odchodzą od wzorów francuskich.
Do krajów skandynawskich styl gotycki, podobnie jak Francji, Niemiec i Anglii. Nadal dominowało budownictwo drewniane. Z tego materiału wznoszono mniejsze budowle a większe budowano z ciosów kamiennych wykorzystując zazwyczaj złoża snycerstwie. Pojawiła się także Danii a w pozostałych krajach Skandynawskich w XIII wieku. Najczęściej spotykaną formą budowli są kościoły halowe, spotykane są także bazyliki.
Wbrew poglądom włoskich architektów epoki styl gotycki powstał i rozwinął się w Niemczech, korzeni tej formy należy dopatrywać się w doskonaleniu szkoły burgundzkiej i dokonaniach budowniczych opactw cysterskich.
Do Włoch klasztorów. Architektom włoskim ten styl budowania niezbyt się podobał. Podobnie jak romanizm był dla nich kulturowo obcy. Przyjęły się i rozpowszechniły tylko niektóre elementy tego stylu, a wraz z pojawieniem się renesansu szybko od gotyku odstąpiono.
Kościoły budowane na terenie Italii w okresie XIII - bazyliki, często przykryte drewnianym więźbą dachową. Pojawiające się sklepienia to najczęściej sklepienia krzyżowe, zabezpieczone ściany i łęków przyporowych, które wraz z filarami tworzyły misterne układy systemów przyporowych.
Rozwój architektury starożytnego Egiptu, a w nieco szerszym pojęciu sztuki starożytnego Egiptu obejmuje okres od czwartego tysiąclecia p. n. e. do IV wieku naszej ery. Całą tę epokę cechowała jedność artystycznych form, ciągłość rozwoju oraz funkcja służebna wobec władców i religii. Sztuka pomagała w utrzymaniu i utrwalaniu ustalonego porządku społecznego.
Okres predynastyczny
Najstarsze zachowane szczątki osad i cmentarzyska pochodzą z okresu predynastycznego, czyli z czwartego tysiąclecia p.
To style architektoniczne starożytnej Grecji i
starożytnego Rzymu. Rozwijała się w okresie od VI wieku p. n. e. do co najmniej kolumn.
Podstawowe porządki architektury klasycznej
dorycki
joński
koryncki
toskańki
kompozytowy
W okresie Odrodzenia architektura klasyczna została opisana
w licznych rozprawach i stanowiła wzór dla wielu innych stylów architektonicznych aż do XX wieku.
, mimo wielu cech wspólnych, wykazuje także pewne różnice wynikające z nieco odmiennych tradycji tworzących ją plemion barbarzyńskich osiedlających się w różnych prowincjach dawnego Imperium. Poprzedziła czasy narodzin architektury romańskiej związane z powstawaniem samodzielnych państw chrześcijańskich w Europie.
Architektura przedromańska Italii i Galii
Na terenie Italii i Galii osiedlili się Franków, twórcy sztuki merowińskiej (na terenie Galii).
średniowiecza do początków Włochami i Europą Północną), na ogół przyjmuje się że rozwijał się on w danym kraju od końca epoki średniowiecznej.
Architektura włoska
Renesansowa architektura włoska nawiązywała ściśle do form antycznych (porządek, belkowanie), trwała też w nieustannym poszukiwaniu nowych proporcji i środków wyrazu.
Przykłady budowli:
Katedra Santa Maria del Fiore - Filippo Brunelleschi - 1420 r.