(VI wieki p. n. e. , obecnie termin jest używany w różnych znaczeniach. Treść rozważań filozoficznych ulegała historycznym zmianom i jest uzależniona od przyjętej koncepcji filozofii.
Pojęcie filozofii
W starożytności filozofia utożsamiana była z wiedzą, której źródłem jest ciekawość, zdziwienie światem (Platon, Arystoteles) oraz wątpienie. Inspiracją do filozofii była także świadomość śmiertelności, skłaniającą do pytania o sens życia.
(gr. mónos jedyny) filozoficzny pogląd uznający naturę wszelkiego bytu za jednorodną: materialną (materializm, monizm materialistyczny), duchową (idealizm, monizm idealistyczny) lub materialno-duchową (panteizm); także doktryna filozoficzna, która jest oparta na jednej zasadzie lub kryterium.
stanowisko ontologiczne reprezentowane przez takich filozofów jak:
m. materialistyczny:
jońska szkoła przyrody, Marks, neomarksizm, pozytywizm, neopozytywizm (rzeczywistością jest materia; wszystko co duchowe jest wytworem materii)
m.
(z gr. mónos = jedyny + theós = bóg; jedynobóstwo) - Boga i w przeciwieństwie do henoteizmu wykluczający istnienie jakichkolwiek innych istot boskich. Przeciwieństwem monoteizmu jest politeizm.
Religiami monoteistycznymi są Bóg w judaizmie) , Bóg w chrześcijaństwie), Bóg w islamie), sikhizm, babizm, bahaizm. .
To usystematyzowana, wielokrotnie rzeczowo weryfikowana i rzetelna wiedza. Terminem tym określa się też zbiór metod poznawczych, którymi posługują się badacze przy zdobywaniu rzetelnej wiedzy.
Był ruchem filozoficznym zapoczątkowanym w drugiej połowie materializmu przyrodoznawczego. Nazwa "neokantyzm" pochodzi od tego, że neokantyści szukali inspiracji w filozofii Kanta.
System filozoficzny, którego podstawowym elementem jest pragmatyczna teoria prawdy.
Geneza
Pragmatyzm wziął swój początek z psychologii. Powstał jako reakcja na panujący w logiki.
Metoda i teoria prawdy
Pragmatyczna teoria prawdy zakłada, że użyteczność stanowi kryterium prawdziwości sądów i pojęć. Na przykład sądy naukowe są prawdziwe, ponieważ przyjmując je za prawdziwe możemy bardziej skutecznie postępować.
Zamierzone na cztery tomy dzieło Bertranda Russella i Alfreda Northa Whiteheada dotyczące podstaw matematyki, tworzone i publikowane w latach logiki i wyprowadzenie twierdzeń tej pierwszej z układu aksjomatów i reguł wnioskowania.
Dzieło Russella i Whiteheada inspirowane było wcześniejszymi pracami Gottloba Fregego z zakresu logiki, a dokładniej chęcią usunięcia z nich sprzeczności odkrytych przez Russella.
To system wierzeń i praktyk przyjętych w danej społeczności, określający relację jednostki do różnie pojmowanej sfery doktryna, duchowości indywidualnej (m. in mistyka).
, pogląd filozoficzny rozwinięty w drugiej połowie XIX wieku z empiryzmu i pozytywizmu, wg którego prawdziwą i w pełni uzasadnioną wiedzę o rzeczywistości dostarcza tylko nauka, przy trzeźwym i wąskim jej rozumieniu.
Sięga historycznie dyskusji wokół istnienia idei.
Platon uważał, że uniwersalia istnieją realnie, poza rzeczami zmysłowymi; posiadają byt rzeczywisty i samoistny. Jego stanowisko to skrajny realizm pojęciowy.
Arystoteles zajął stanowisko odrębne od podejścia Platona. Według niego uniwersalia nie posiadają niezależnego bytu. Pełna bytowość przysługuje tylko substancji (indywidualnemu bytowi, konkretowi).
Pojęcie z zakresu filozofii i psychologii - u Arystotelesa - tabula rasa to niezapisana tablica, jaką według niego jest człowiek zaraz po urodzeniu, a która zostaje zapisana stopniowo w ciągu życia i zdobywania doświadczeń. Wg. Lockea "tabula rasa" to umysł dziecka nietknięty przez żadne wpływy zewnętrzne.
Tabula rasa jest czystą kartą, na której zapisujemy nasze doświadczenia podczas trwania naszego życia.
To system pojęć, definicji, aksjomatów i twierdzeń ustalających relacje między tymi pojęciami i aksjomatami, tworzący spójny system pojęciowy.
Teoria naukowa - uporządkowany w określony sposób zbiór zdań orzekających o badanej przez daną naukę dziedzinie rzeczywistości.
W przypadku nauk przyrodniczych i nauk humanistycznych teorie są tworzone w celu systematyzowania i racjonalizowania faktów, tłumaczenia powodów występowania tych faktów oraz przewidywania przyszłych zdarzeń.
Jest nazwą jednej ze szkół neokantowskich pochodząca od geograficznego położenia trzech głównych ośrodków tej szkoły: Fryburga Bryzgowijskiego (Freiburg im Breisgau) oraz Strasburga.
Do przedstawicieli szkoły badeńskiej można zaliczyć:
Wilhelma Windelbanda (1848-1915)
Henryka Rickerta (1863-1936)
Hugo Münsterberga (1863-1916)
Maksa Webera (1864-1921)
Jonasza Cohna (1869-1947)
Emila Laska (1875-1915)
Brunona Baucha (1877-1942)
Gustawa Radbrucha (1878-1949)
Helmuta Plessnera (1892-1985)
Eugeniusza Herrigela (1884-1955)
Linki zewnętrzne
http://www.