Jest nauką zajmującą się badaniem człowieka, rozwoju jego
i jego cywilizacji poprzez odkrywanie, dokumentację i analizę materialnych świadectw działalności ludzkiej, do których zaliczamy: architekturę, artefakty, biofakty, szczątki ludzkie oraz krajobraz zmieniony przez człowieka.
To kultura epoki brązu występująca w północnych Włoszech, głównie na Nizinie Padańskiej, w XV-XIII w. p. n. e.
Ludność tej kultury zajmowała się głównie uprawą ziemi, praktykowała tkactwo, grancarstwo i metalurgię, znała zaprzęgi konne. Zamieszkiwała w osiedlach zbudowanych na wzgórkach, bądz w osadach palfitowych. .
To kultura, która rozwinęła się na terenie Moraw, Czech, Słowacji, Niemiec i zachodniej Polski, między końcem neolitu a początkiem epoki brązu. Nazwa pochodzi od miejscowości Pragą.
Na terenach Polski objęła swym zasięgiem: Wielkopolskę, Ziemię Lubuską, Pomorze i Kujawy.
Charakterystyczne dla tej kultury były sztylety produkowane z brązu. .
To kultura archeologiczna rozwijająca się na terenie Pojezierza Wschodniopomorskiego w Polsce.
Wyodrębniła się z grupy kaszubskiej kultury łużyckiej, a w okresie Hallstatt D i okresie lateńskim uzyskała tożsamość kulturową. Dominującą formą pochówku tej kultury były groby skrzynkowe, wyposażone w charakterystyczne urny twarzowe. Groby zawierały spalone szczątki kilku osobników.
(ze zbiorów częstochowskiego Rezerwatu Archeologicznego).
Kultura łużycka - kultura występująca na terenach: Łużyc, Polski, Słowacji i północnych Moraw, między 1300 a 400 p. n. e. Nalażała do kręgu kultur pól popielnicowych. Nazwa wywodzi się od cmentarzysk odkrytych na Łużycach.
Początek i rozwój kultury łużyckiej przypada na koniec epoki brązu, a rozkwit na początek epoki żelaza.
To jedna z kultur górnego paleolitu, występujących na terenie Polski miedzy 9-8 tys. p. n. e. Nazwa pochodzi od miejscowości Świdry Wielkie pod Warszawą.
Kultura świderska występowała na terenie Polski, łączona jest z łowcami reniferów, którzy posiadali wysoko wyspecjalizowane umiejętności w obróbce krzemienia. Z tego okresu datuje się wydobywanie krzemienia czekoladowego, na skalę przemysłową, w Górach Świętokrzyskich.
Neolityczna kultura wywodząca się ze stref lesistych Europy Północno-wschodniej, w Polsce trwała między ok. 3 100 p. n. e. a 1 600 p. n. e.
Nazwa pochodzi od charakterystycznych zdobień na naczyniach o ostro zakończonych dnach. Były to rzędy poziomych dołków, wykonywane wielozębnym, grzebieniastym ceramiki - prawdopodobnie garncarstwo było stosunkowo nową umiejętnością przyswojoną przez tą ludność.
To zespół kultur wstępujących w Europie w górnym paleolicie. Do nich zalicza się kilka kręgów kulturowych, a śród nich kultury: sztelperońska, ulucka, zwierzyniecka, perigordzka, arenieńska, tardgrawecka, pawlowska, willendorwska, mołdowska, lipska, sagwarska, dniepro desneńska, puszkariewska, mezyńska, jelisiewiczowska, telmańska, kostienkowska, czarnomorsko-azowska, kamiennobałecka.
To krąg kultur epoki brązu występujący w centralnej Europie, w latach 1500-1300 p. n. e.
W Polsce do tego kręgu zaliczana jest Odry. Ludność tej kultury zjmowała się głównie hodowlą. Charakterystyczne są dla niej groby szkieletowe, wyposażone w ozdoby, narzędzi, naczynia i broń. .
To krąg kultur neolitu występujący w środkowej Europie, głównie w dorzeczu Dunaju. Zalicza się do tego kręgu: kulturę ceramiki wstęgowej rytej, kulturę ceramiki wstęgowej kłutej i kulturę lendzielską. .
EPOKA BRĄZU
NEOLIT PÓŻNY
NEOLIT ŚRODKOWY
NEOLIT WCZESNY
MEZOLIT
r. p. n. e.
1650
18002500
35004500
KULTURY NEOLITYCZNE W POLSCE
k. ceramiki wstęgowej rytej
k. ceramiki wstęgowej kreskowo-kłutej
k. nadcisańska (lendzielska)
k. bodrogkersturska
k. pucharów lejkowatych
k. ceramiki promienistej
k.
To Krems, circejska, olszewska. Nazwa tego kręgu wywodzi się od jaskini Aurignac w departamencie Haute-Garonne we Francji.
Na ziemiach polskich znaleziska identyfikowane z kulturą oryniacką odnaleziono w jaskini Mamutowej, jaskini Jasnej oraz na terenie Skał Kroczyckich i Góry Puławskiej.
Zobacz też: Paleolit, kultury paleolitu. .
To krąg kultur późnej epoki brązu, występujący w Europie między 1300 - 700 p. n. e. Zalicza się do niego kultury: pilińską, łużycką, tyrolską, południowoniemiecką, dolnoreńską. .
Położone w sztuką olmecką.
Było zamieszkałe w latach 1000 – piramida stożkowa oraz monolityczne rzeźby kamienne przedstawiające głowy o negroidalnych rysach. Głowy wykonane zostały z bazaltu, kamienia którego najbliższe złoża są oddalone o około 100 km od La Venta. Podczas prowadzenia prac wykopaliskowych natrafiono także na maskę jaguara, wykonaną jako suszonych cegieł (adobe), pod którymi znaleziono ułożone na krzyż serpenitowe siekierki (była to warstwa złozona z 47 skiekierek).