Epoka miedzi jedna z epok prehistorii, chalkolit, okres przejściowy między epokami kamienia i brązu, w trakcie którego wśród ludów neolitycznych weszły w użycie pierwsze wyroby z metalu, przede wszystkim z miedzi (narzędzia, broń, ozdoby). nadal w powszechnym użyciu były narzędzia kamienne i krzemienne. Czas trwania eneolitu był zróżnicowany terytorialnie. W Polsce pierwsze wytwory z miedzi pojawiły się w drugiej połowie IV tysiąclecia p.

Największa jednostka geochronologiczna, obejmująca ery – odpowiada jednostce chronostratygraficznej (jednostce skalnej) o nazwie eonotem. W historii geologicznej Ziemi wyróżniamy w zasadzie dwa eony: kryptozoik i fanerozoik, niekiedy jako eon jest podawany hadean. Eon jest jednocześnie nieregularną jednostką mierzenia czasu. .

Okres kontynuacji kultur epoce lodowcowej. Po epipaleolicie nastąpił neolit. .

Jedna z epok prehistorii, następująca po epoce kamienia, a poprzedzająca epokę żelaza. Epoka ta ma zróżnicowane ramy czasowe, zależne od terenu występowania. Najwcześniej, na Kaukazie i w obszarze Morza Egejskiego , w III tysiącleciu p. n. e. , wykształciły się ośrodki, w których opanowano umiejętność obróbki metali. W Egipcie i na Bliskim Wschodzie (Polsce 1000 - Europy rozpoczął się stopniowy rozkład wspólnoty pierwotnej.

To najwcześniejsza i najdłuższa z trzech epok prehistorii (po niej były jeszcze żelaza) obejmująca okres od pojawienia się pierwszych używanych przez narzędzi kamiennych (około 4,5–4 mln lat temu) aż do momentu zdobycia umiejętności masowego wytwarzania przedmiotów metalowych (ziemie polskie: około 1800 roku p. n. e. ). Epokę kamienną możemy podzielić na 4 epoki: paleolit - starsza (ok.

To w prehistorii okres dziejów ludzkości następujący po epoce brązu, w którym narzędzi. Ramy czasowe epoki żelaza są różne i uzależnione od stref geograficznych, zróżnicowania kulturowego i rozwoju społeczno-gospodarczego. Najstarsze wyroby z kutego żelaza (głównie pochodzenia Egipcie i Azji Zachodniej, można odnieść na VI- Babilonii w czasach XVIII wieku p. n. e. ). Pochodzenie metalurgii żelaza oraz problem jej rozprzestrzenienia nie zostały jeszcze całkowicie wyjaśnione, przeważa pogląd, że wynalazku dokonali II tysiącleciu p.

To zapinka do spinania szat, używana w Europie, od późnej epoki brązu aż do schyłku starożytności. Fibule są bardzo często znajdowanym zabytkiem w grobach. Ponieważ ich kształt oraz konstrukcja zmieniały się w czasie, można za ich pomocą precyzyjnie datować znaleziska archeologiczne. .

Grobowiec w postaci głębokiego, wąskiego dołu stosowany w początkowej fazie epoki brązu. Najbardziej znane grobowce szybowe znajdują się w tzw. Okręgu grobowym A w Mykenach. W znajdujących się tam grobach, z których najstarsze datuje się na 1300 rok p. n. e. , archeolodzy znaleźli 15 kg wyrobów ze złota (m. in. słynne złote maski). Zobacz też: tolos. .

Grodzisko, pozostałość po grodzie albo osadzie obronnej w postaci kolistego (w podstawie), lub wielobocznego wzniesienia. przykładem jest kolegiata Najświętrzej Mari Panny w Głogowie.

Albo Carrhae stanowisko acheologiczne na terenie starożytnego miasta w południowo-wschodniej Turcji, około 40 kilometrów na południowy wschód od Sanli Urfa. W czasach świetności Harran kontrolował skrzyżowanie dróg z Damaszku, Niniwy i asyryjskich inskrypcjach już za króla Tiglath Pilesera I około XI wieku p. n. e. Po zawarciu traktatu miedzy Suppiluliumasem I a Hetytów idących na podbój Mitanni.

(w literaturze przedmiotu również Hattusas i Hattusza) stolica imperium hetyckiego. Obecnie Anatolii, około 145 km od Ankary. Miasto zostało założone przed 2000 rokiem p. n. e. przez lud Hatti. W XIX i XVIII w. p. n. e. znajdowała się tu faktoria handlowa związana z kupiecką kolonią asyryjską w Kanesz, położonej w pobliżu dzisiejszego Kültepe. Około 1700 r. p. n. e. miasto zostało zdobyte przez króla Anitta, wywodzącego się z miasta Kussary, który zrównał miasto z ziemią, przestrzegając następców, by, pod groźbą boskiej kary, nie ważyli się go odbudować.

Postać herosa solarnego w sztuce brązu odznaczała się (zwłaszcza w rytach południowej Skandynawii) nadnaturalną wielkością, w uniesionych do góry rękach postaci trzymały topory lub berła sztyletowe, czasem też oszczep (symbol śmierci i zapładniania); przedstawione były często na wozach bojowych. Mit o herosie solarnym tłumaczył w nawiązaniu do symbolu oszczepu fenomen życia.

(Tabulae Iguvinae) to siedem tablic z 300-Jowisza na terenach starożytnego italskiego miasta Iguvium (obecnie Gubbio). Odnoszą się one do boga Jowisza (Jupitera Graboviusa) i jego kapłanów. Pokryte są języku umbryjskim. Są głównym źródłem wiedzy o tym języku oraz o kultach italskich.

Miejscowość koło Chełmna, odkryto tam wczesnośredniowieczny zespół osadniczy, który może być uznany za jeden z najważniejszych ośrodków administracyjno – gospodarczych Polski czasów Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Wykopaliska doprowadziły do odkrycia pozostałości przedlokacyjnego Chełmna (obecne miasto znajduje się bardziej na północ) które powstało na miejscu prehistorycznego grodziska kultury łużyckiej (VII - V w.

(z celtyckiego crom wygięty, lech kamień) - jest to krąg zbudowany z ustawionych pionowo kamieni, często wokół grobowca. Stawiane były w neolicie oraz w epoce brązu, najczęściej na terenach Bretanii i Anglii - pierwsze kromlechy pojawiły się w drugiej połowie IV tysiąclecia p. n. e. . Było to najprawdopodobniej miejsce kultu i zebrań plemiennych. Do najbardziej znanych należy Stonehenge.