To termin określający epokę historii i kultury europejskiej utworzony z łacińskiego medius aevus. Epoka ta trwała od ok. V-VI wieku
do przełomu XV/XVI wieku. Granice czasowe średniowiecza nie są ściśle ustalone, szczególnie w przypadku granicy początkowej (zobacz: Cesarstwa Rzymskiego i wędrówek ludów, do początków Renesansu. Średniowiecze jest trzecią z kolei epoką.
Za koniec średniowiecza przyjmuje się najczęściej różne daty: Gutenberga (ok.
, inaczej krzyże pojednania, to monolityczne, proste i surowe kamienne formy w kształcie krzyża wznoszane przez zabójców w miejscu, w którym dokonało się morderstwo. Zwyczaj ten przywędrował do Polski ze zachodu, a panował w niej prawdopodonie od Niemczech. Niektóre źródła podają informacje o rzekomych trzech tysiącach zaginionych krzyżów. Na terenie samej Polski zanotowano ok.
To małe, krótkotrwałe państwo założone przez krzyżowców podczas I wyprawy krzyżowej (99) na terenie Syrii i Palestyny. Było ono lennem stolicy apostolskiej.
Nazywane często I europejska kolonią było realizacją klasycznego ustroju lennego o bardzo rozbudowanych zależnościach feudalnych.
Było ono wewnętrznie i zewnętrznie (z przyległymi państwami utworzonymi przez przywódców krucjat) skłócone.
Kwarta jednostka wagowa stosowana w średniowieczu głównie na Śląsku. Znana również w Małopolsce i Wielkopolsce.
Kwarta to 1/4 skojca (stąd nazwa) czyli 1/96 grzywny. Waga - ok. 2,04 g. Na Śląsku pod koniec XIII wieku zaczęto bić odpowiednik monetarny kwarty - kwartnik. .
(łac. feodum) to w systemie feudalnym posiadłość nadawana przez seniorów, którzy starali sie przeciwdziałać przekazywaniu swych ziem osobom niekompetentnym. W czasach późniejszych wlasnośc lenna stała sie dziedziczna, co spowodowało wzmocnienie i ugruntowanie związków pomiedzy seniorem i jego wasalami.
Lenno początkowo było nadawane jako wynagrodzenie za służbę wojenną. W czasach późniejszych zaczęto stosować bardziej precyzyjne przeliczniki, przykładowo liczba rycerzy wystawianych przez wasala seniorowi była proporcjonalna do obszaru lenna.
To łączna nazwa wszystkich krucjat prowadzonych od X do XII wieku w celu przejęcia kontroli przez chrześcijan nad Palestyną, a w szczególności nad Jerozolimą. Uczestników wypraw krzyżowych nazywa się zbiorczo krzyżowcami.
Przyjmuje się, że wypraw krzyżowych było 7. Były to:
Frankońskich i Normańskich - zakończona powstaniem Królestwa Jerozolimskiego.
Ludwika VII i cesarza Niemiec Konrada III, zakończona totalną porażką.
Utrata Akki w roku chrześcijan zakończyła panowanie Franków na ziemiach syryjskich. Była to największa strata chrześcijańskiego świata w Ziemi Świętej.
Oblężenie miasta rozpoczęło się w dniu Wenecjan i Pizańczyków a także rycerzy francuskich i angielskich. Muzułmanie zasypali mury miejskie pociskami z katapult, wyrządzając bardzo poważne straty obrońcom. Kilkakrotnie szpitalnicy dokonywali wypadów z miasta, jednak te kończyły się niepowodzeniem.
Historyczne państwo mongolskotatarskie, założone ok. stolicą w Morza Czarnego i dorzecza Wołgi i Kamy, przy uzależnieniu wszystkich księstw ruskich. Na początku XV w. rozpadło się na syberyjski, kazański, krymski, uzbecki i inne. Nazwa pochodzi od żółtej barwy namiotów ordy. .
Wędrowny śpiewak, twórca piosenek i poezji; występował w średniowieczu w Europie. W ściślejszym znaczeniu poeta dworski tworzący w płd. Francji (XI–XIII w. ) w języku staroprowansalskim, często komponujący muzykę do swoich poezji i pieśni o tematyce miłosnej. .
Wojownik walczący konno lub pieszo posiadający specjalny status społeczny, którego postępowanie opierało się na specjalnym etosie ( herbu), zobowiązany w zamian do pełnienia służby wojskowej; za ramy czasowe epoki rycerskiej w Europie historycy na ogół przyjmują okres pomiędzy wiekiem X a XV, w późniejszych czasach posługiwanie się określeniem rycerz (rycerski) ma już raczej charakter symboliczny; szlachcic, żołnierz stanu rycerskiego.