Aby dane wypowiedzenie było zdaniem, musi zawierać w sobie dwie podstawowe części: podmiot i orzeczenie. W języku polskim podmiot może pozostać domyślny, ze względu na możliwość identyfikacji wykonawcy czynności na podstawie końcówki fleksyjnej czasownika w orzeczeniu.
Stąd, zdaniem będzie również tak krótka wypowiedź jak Wyszedłem. - można w niej "domyślić się", że podmiotem - wykonawcą czynności jest "ja" (forma czasownika sugeruje, że jest to pierwsza osoba liczby pojedynczej).
Wypowiedzenie nie zawierające orzeczenia to równoważnik zdania. Np. Hej, skarbie!, Tylko spokojnie., Co?, Dobranoc!
Zdania, w zależności od celu ich wypowiadania, można podzielić na oznajmujące (Jan niedawno sprzedał samochód.) i przeczące (Oni nie wiedzieli o niczym.), pytające (Kiedy spotkałeś ją po raz pierwszy?) i rozkazujące (Nie dotykaj moich rzeczy!).
Ze względu na złożoność budowy, istnieje podział na zdania nierozwinięte (tylko z podmiotem i orzeczeniem) i rozwinięte (posiadające więcej elementów składowych, jak np. przydawka, dopełnienie, okolicznik).
Wypowiedzi dłuższe, zbudowane z więcej niż jednego orzeczenia i/lub podmiotu, to zdania złożone. W zależności od relacji między poszczególnymi elementami, są to zdania złożone współrzędnie (hipotaktycznie) lub podrzędnie (parataktycznie).