Dla filozofów,
Wszechświat to wszystkie obiekty materialne i energia, które nas otaczają.
Dla naukowców,
Wszechświat to
czasoprzestrzeń, która zawiera wszystkie obiekty materialne i energię, dostępne do obserwacji metodami bezpośrednimi lub pośrednimi poprzez teleskopy i inne przyrządy obserwacyjne. W tej chwili (2003) słowo wszechświat jest dla naukowców dwuznaczne. Dla niektórych
kosmologów obserwacyjnych, jest to tylko sfera o promieniu około 4*10
26m (50 mld lat świetnych), z nami w centrum, a pojęcie ogólnej czasoprzestrzeni nie ma sensu. Dla niektórych
fizyków teoretycznych, Wszechświat jest
czasoprzestrzenią według modelu
Wielkiego Wybuchu w małej skali (8*10
26m), i być może jest 1000 lub 10
55 lub 10
1029 razy większy niż sfera obserwacyjna. Obecne pomiary niejednorodności
promieniowania tła wskazują, że Wszechświat jest prawdopodobnie płaski i będzie rozprzestrzeniał się w nieskończoność. Pomiary te pozwoliły także na uściślenie oceny wieku Wszechświata na 13.7 mld lat, co pozostaje w zgodzie z dotychczasowymi ocenami: 13-15 mld lat. Wiek Wszechświata określa też jednoznacznie jego rozmiar (promień) do wielkości – promień jest iloczynem wieku i prędkości światła.
Powszechnie dziś przyjętym modelem powstania Wszechświata jest model
Wielkiego Wybuchu.
Czasem
astronomowie mówią również o wielu wszechświatach (jedynym domniemanym empirycznym potwierdzeniem ich istnienia jest funkcja falowa Hawkinga), chociaż z punktu widzenia pierwszej definicji, jest to absurdalne. Mają wtedy na myśli twory, które (być może) istnieją w innej
czasoprzestrzeni niż nasza (np. jest hipoteza, że każda
czarna dziura jest zalążkiem nowego wszechświata). W tym sensie można więc mówić również o
meta-Wszechświecie (lub wszech-wszechświecie) zawierającym wszystkie wszechświaty. O tę hipotezę oparty jest jeszcze jeden model powstania naszego
Wszechświata, zwany
teorią Wielkiej Kraksy.
Poza Wszechświatem nie istnieje czas, ani przestrzeń.