Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa (ang.
Common Foreign and Security Policy, CFSP) przyjęta została jako drugi z trzech filarów
Unii Europejskiej w ramach
traktatu z Maastricht w 1992, następnie zaś została rozwinięta przez
traktat z Amsterdamu z 1997.
Cele
W myśl traktatów Unia Europejska decyduje się na prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa w zakresie:
- strzeżenia wspólnych wartości, interesów, niezależności i integralności Unii, w myśl zapisów Karty Narodów Zjednoczonych,
- zapewnienia bezpieczeństwa Unii w każdy dostępny sposób,
- utrzymania pokoju i wzmocnienia bezpieczeństwa międzynarodowego, zgodnie z zapisami Karty Narodów Zjednoczonych, ustaleniami konferencji helsińskiej KBWE z 1975 i konferencji paryskiej z 1990, również w państwach graniczących z Unią,
- promowania współpracy międzynarodowej,
- rozwijania i umacniania rządów demokratycznych i prawa, poszanowania praw człowieka oraz podstawowych wolności.
Działanie
Sposób i zasady realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa określa
Rada Europy. Na ich podstawie
Rada Unii Europejskiej decyduje o podjęciu wspólnych działań lub przyjęciu wspólnego stanowiska. Na mocy traktatów, reprezentantem wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa jest Sekretarz Generalny Rady Unii Europejskiej, który wspiera państwo posiadające w danej chwili prezydenturę Unii Europejskiej. Może on m.in. prowadzić rozmowy dotyczące kwestii polityki ze sstronami trzecimi, występując w imieniu Rady Unii Europejskiej, na wyraźne życzenie państwa przewodniczącego. W chwili obecnej stanowisko to piastuje Havier Solana.