Wielkanoc (Pascha) - najstarsze i najważniejsze święto
chrześcijańskie (obok
Bożego Narodzenia) upamiętniające
śmierć krzyżową i zmartwychwstanie
Jezusa Chrystusa. Poprzedzający ją tydzień, stanowiący okres wspominania najważniejszych dla
wiary chrześcijańskiej wydarzeń, nazywany jest
Wielkim Tygodniem.
Przez wieki spierano się, kiedy powinna być obchodzona. Podczas
soboru nicejskiego w 325 roku ustalono, że będzie się ją obchodzić w pierwszą
niedzielę po pierwszej
wiosennej pełni Księżyca. Wielkanoc jest więc świętem ruchomym: może wypaść najwcześniej 22 marca, a najpóźniej 25 kwietnia. Z dniem Wielkanocy powiązany jest termin większości ruchomych świąt chrześcijańskich, m.in.:
Środa Popielcowa,
Wielki Post,
Triduum Paschalne,
Wniebowstąpienie Pańskie,
Zesłanie Ducha Świętego i inne. Po wprowadzeniu
kalendarza gregoriańskiego znów pojawiły się odmienności: w
prawosławiu Wielkanoc obchodzi się bowiem zgodnie z
kalendarzem juliańskim.
Z obchodami świąt wielkanocnych związanych jest wiele zwyczajów ludowych:
pisanki,
święcone,
śmigus-dyngus,
dziady śmigustne,
Rękawka,
Emaus,
walatka,
z kurkiem po dyngusie,
Siuda Baba,
wieszanie Judasza,
pogrzeb żuru i śledzia,
pucheroki,
palma wielkanocna,
Jezusek Palmowy.
Metoda obliczenia dnia Wielkanocy (dla lat 1900-2100):
niedziela po pierwszej
wiosennej pełni Księżyca, wypadającej W + D dni przed 19 kwietnia,
gdzie:
{m,n} - reszta z dzielenia m przez n
r - numer roku
W = {11G - 1, 30} dla kalendarz gregoriański|kalendarza gregoriańskiego
lub W = {11G + 3, 30} dla kalendarz juliański|kalendarza juliańskiego
G = {r, 19} - 1
D = 1 jeśli W = 0 lub (W = 1 i G > 11), inaczej D = 0