W osiemdziesiąt dni dookoła świata (
fr. Le tour du monde en quatre-vingt jours) to najpopularniejsza jednotomowa
powieść francuskiego pisarza
Juliusza Verne'a, która została opublikowana po raz pierwszy w 1872 roku.
Powieść należy do z cyklu
Niezwykłe podróże i składa się z 37 rozdziałów.
Angielski dżentelmen -
Phileas Fogg (nazwisko celowe zbieżne z elementem
pogody angielskiej), dla wygrania honorowego zakładu, podróżuje rozmaitymi środkami lokomocji (co urozmaica fabułę) dookoła świata. Stara się uczynić to w czasie nie dłuższym niż 80 dni. W podróży towarzyszy mu wierny służący -
Francuz Passepartout (w polskich tłumaczeniach: Obieżyświat). Angielski
policjant - Fox - tropi niezwykłego podróżnika. Uważa go za złodzieja, który w tym czasie okradł jeden z
londyńskich banków.
Dydaktyczne walory
książki uzupełnia (wykorzystany dla uatrakcyjnienia akcji)
paradoks czasowy związany z dalekimi
podróżami.
Za życia
Verne'a niezwykle popularna (a dla autora
dochodowa) była
sztuka teatralna na motywach powieści, wystawiana w
Paryżu z niezwykłym rozmachem i z udziałem żywych
zwierząt (m.in.
słonia).
Wraz z wynalezieniem
filmu pojawiły się liczne adaptacje filmowe, zazwyczaj istotnie różniące się fabułą od
literackiego pierwowzoru. (Np. w filmie Coracci'ego z 2004 r. głównym bohaterem jest Passepartout, grany przez Jackie Chana.)
Bezpośrednim bodźcem, który skłonił
autora do napisania powieści było otwarcie w 1869 Kanału Sueskiego. Połączył on
Morze Śródziemne z
Morzem Czerwonym i wyeliminował potrzebę opływania
kontynentu afrykańskiego.