Špidla ukończył studia historycznej na Uniwersytecie Karola w Pradze w 1976 roku, po czym pracował między innymi jako archeolog. W 1989 roku po aksamitnej rewolucji wstąpił do lokalnej partii w mieście Jindrichuv Hradec, gdzie mieszkał i wstąpił później do odbudowanej Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej (ČSSD, wcześniej Czesłosłowacka Socjaldemokracja). W latach 1991-1996 pracował jako dyrektor lokalnego Urzędu Pracy. W 1992, został członkiem prezydium ČSSD. W marcu 1997 powierzono mu funkcję wiceprzewodniczącego, a w kwietniu 2001 roku przewodniczącego Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej, przejmując funkcję po Milošu Zemanie. W 1996 został deputowanym do parlamentu czeskiego. W rządzie Zemana sprawował funkcję wicepremiera oraz ministra pracy i spraw socjalnych (od 22 lipca 1998 do 12 lipca 2002 roku). 22 listopada 2004 roku Špidla został komisarzem Unii Europejskiej ds. zatrudnienia, spraw socjalnych i wyrównywania szans w komisji José Manuela Barroso