Kolegium Jezuickie (1608-1758)
- 1608 - założenie kolegium jezuickiego we Lwowie
- 20 stycznia 1661 król polski Jan Kazimierz ogłosił: Zgodziliśmy się łatwo i chętnie ażeby 'kolegium ojców jezuitów we Lwowie godność akademii i tytuł uniwersytetu został nadany. I pozwalamy, aby w tymże kolegium generalne studium w każdym dozwolonym fakultecie ustanowione było, tj. teologii scholastycznej i moralnej, filozofii, matematyki, obojga praw, medycyny, sztuk wyzwolonych i nauk zgoła wszystkich, według przyjętego akademii i uniwersytetu zwyczaju i praktyki.
- Ze względu na obowiązujące wówczas w Polsce prawa, oprócz dekretu królewskiego do utworzenia Akademii niezbędna była uchwała sejmowa i aprobata papieża. Mimo wielokrotnych prób Sejm na kolejnych sesjach w latach 1661-1665 nie wyraził zgody na utworzenie we Lwowie Akademii (wobec silnego sprzeciwu ze strony Akademii Krakowskiej i Zamojskiej), zaś papież Aleksander VII zezwolił jedynie na nadawanie stopni doktorskich z teologii i filozofii, do czego kolegium jezuickie miało już prawa nadane w 1552 przez papieża Juliusza III.
Akademia Lwowska (1758-1773)
- 18 kwietnia 1758 król polski August III podpisał dyplom potwierdzający całkowicie przywilej Jana Kazimierza z 1661, nadając lwowskiej Akademii prawa takie, jakie posiadała Akademia Krakowska.
- 24 marca 1759 Papież Klemens VII wydał bullę, zatwierdzającą Akademię Lwowską i podnoszącą ją do godności uniwersytetu. Uzyskano prawo do wykładania: gramatyki, retoryki, filozofii, teologii scholastycznej i moralnej, dogmatycznej i pozytywnej, kanonów świętych i prawa kanonicznego, prawa cywilnego, i innych nauk.
- 11 grudnia 1759 odbyło się uroczyste otwarcie Akademii Lwowskiej i pierwsza promocja doktorska. Wsród pierwszych doktorów był znany poeta Franciszek Karpiński, wśród wykładowców - m.in. Grzegorz Piramowicz
- Od 1761 trwały procesy sądowe przeciwko Akademii Lwowskiej, wytoczone przez Akademie: Krakowską i Zamojską, nie przyniosły one jednak ostatecznego rozstrzygnięcia sporu.
- W 1765, na sejmie konwokacyjnym, nowo wybrany król Stanisław August Poniatowski, zatwierdził konstytucję, która potwierdziła przywileje Akademii krakowskiej, zamojskiej i wileńskiej, o lwowskiej nie wspominając.
- Od 1767 na Akademii Lwowskiej istniał (do 1804) prowizoryczny instytut z językiem wykładowym ruskim.
- W 1773, po pierwszym rozbiorze Polski, władze austriackie rozwiązały zakon jezuitów, prowadzący Akademię Lwowską. Akademia została przekształcona w szkołę średnią (kształcącą w zakresie filozofii i prawa). Oprócz niej na bazie Akademii powstały: Kolegium Medyczne i Kolegium Teologii Katolickiej (tzw. Akademia Stanowa) dla młodzieży szlacheckiej.
Uniwersytet Józefiński (1784-1805)
- 21 października 1884 cesarz austriacki Józef II podpisał dyplom fundacyjny dla świeckiego uniwersytetu we Lwowie, zwanego józefińskim. Podstawowym językiem nauczania była łacina, pomocniczymi: język polski i niemiecki. Zadaniem uczelni było kształcenie Austriaków, Polaków i Rusinów z różnych stanów (duchowieństwo, szlachta, mieszczanie), głównie do zawodów urzędniczych. Siedzibą uniwersytetu stał się klasztor potrynitarski przy ul. Krakowskiej. Uniwersytet miał cztery wydziały: teologiczny, filozoficzny, prawny i medyczny. Uniwersytet ten funkcjonował przez 21 lat.
- W 1805, z uwagi włączenie do zaboru austriackiego tzw. Galicji Zachodniej z Krakowem, zarządzono przeniesienie uniwersytetu lwowskiego do Krakowa.
Liceum (1805-1817)
- 1805 - Uniwersytet Lwowski przekształcono w liceum - wyższy zakład naukowy z wydziałami: prawa, filozofii, teologii i chirurgii. Różnił się on od uniwersytetu mniejszą liczbą katedr, krótszym okresem nauki, brakiem uprawnień (lecz tylko do 1806) do nadawania promocji doktorskich. Liceum lwowskie istniało 12 lat.
Uniwersytet Lwowski (1817-1920)
- 7 sierpnia 1817, po Kongresie Wiedeńskim wyłączającym Kraków spod jurysdykcji Austrii, cesarz austriacki Franciszek I podpisał powtórny akt fundacji uniwersytetu lwowskiego z niemieckim językiem wykładowym, z trzema fakultetami (bez medycznego).
- W okresie powstania listopadowego młodzież studencka Uniwersytetu Lwowskiego tłumnie uciekała do Królestwa Kongresowego, by walczyć w szeregach powstańców.
- Od 1833 rozpoczęła się na uniwersytecie era konspiracyjna. Powstały wówczas organizacje konspiracyjne: Związek Przyjaciół Ludu, Węglarstwo polskie, Stowarzyszenie Ludu Polskiego itd., w których działali aktywnie studenci: Franciszek Smolka, Kazimierz Grocholski, Albin Dunajewski, Karol Szajnocha i in. Organizacje te były zwalczane przez policję zaborczą, zaś konspiratorzy zamykani w ciężkich więzieniach.
- 6 kwietnia 1848, w okresie Wiosny Ludów uniwersytet uzyskał pełną autonomię i pozwolenie na prowadzenie wykładów po polsku, podpisane przez gubernatora austriackiego Stadiona.
- 2 listopada 1848 generał austriacki Hammerstein rozkazał zbombardować zbuntowane miasto. W wyniku bombardowania spłonęły budynki uniwersyteckie wraz z biblioteką. Z ok. 51 tys. tomów uratowano jedynie ok. 13 tys.
- Po półrocznej przerwie na uspokojenie nastrojów uniwersytet wznowił wykłady w 13 salach lwowskiego ratusza.
- 2 stycznia 1851 na,miestnik Galicji hr. Agenor Gołuchowski przekazał dla uniwersytetu gmach obok kościoła św. Mikołaja, który zajmował do czasu kasaty konwikt jezuicki, później zaś wojsko.
- W dziesięcioleciu 1851-1860 Austriacy w myśl zasady divide et impera przyznali Rusinom uprzywilejowane stanowisko, wprowadzając częściowe wykłady w języku ruskim na wydziałach teologicznym i prawniczym, Polakom zezwalając jedynie na stworzenie katedry języka polskiego.
- Od 1867, kiedy w cesarstwie austro-węgierskim zapanowała era konstytucyjna, rozpoczęła się walka o polski charakter uniwersytetu lwowskiego, która przyniosła stopniowo wzrost liczby wykładów w języku polskim.
- w 1870 prowadzono 46 wykładów w języku niemieckim, 13 po łacinie, 13 po polsku i 7 po rusku
- w 1874 prowadzono 59 wykładów w języku polskim, 13 po łacinie, 11 po niemiecku i 7 po rusku
- w 1906 prowadzono 185 wykładów w języku polskim, 19 po łacinie, 5 po niemiecku
- W 1882 Uniwersytet został częściowo spolonizowany (po długiej walce społeczności polskiej, która obroniła uczelnię przed likwidacją na rzecz niemieckiego uniwersytetu w Czerniowcach). Wtedy to rozpoczął się okres świetności uniwersytetu, który na przełomie XIX i XX wieku był największą uczelnią Galicji i drugą w Austrii (w 1913 miał blisko 5 tysięcy studentów, w tym kobiety, które dopuszczono na medycynę i filozofię w 1897 roku).
- W 1894 Uniwersytet otrzymał Wydział Lekarski, stając się uczelnią czterowydziałową. Większość wykładów prowadzono w języku polskim, ale były także wykłady po ukraińsku i łacinie. Wraz z rozwojem ruchu narodowego ukraińskiego narastał jednak konflikt społeczności polskiej i ukraińskiej o język uczelni (Ukraińcy żądali obowiązkowego wykładowego języka ukraińskiego).
- W latach 1906-1908 na uniwersytecie wybuchały bijatyki studentów ukraińskich i polskich, w których byli ranni i zabici.
Uniwersytet Jana Kazimierza (1920-1939)
- W 1920 uniwersytetowi nadano imię założyciela - króla Jana Kazimierza. Była to jedna z największych i najbardziej zasłużonych placówek naukowych odrodzonej Polski, gdzie wykładali słynni, światowej sławy naukowcy, gdzie powstawały i działały słynne lwowskie szkoły naukowe: Lwowska Szkoła Matematyczna, Lwowsko-Warszawska Szkoła Filozoficzna, Lwowska Szkoła Antropologiczna, Lwowska Szkoła Zoologiczna, Lwowska Szkoła Geograficzna i in., gdzie dokonywano ważnych odkryć naukowych i publikowano prace naukowe na światowym poziomie.
- Uniwersytetowi Jana Kazimierza przekazano nowe budynki, w tym okazały gmach Sejmu Krajowego Galicji, który stał się gmachem głównym uczelni.
Uniwersytet Iwana Franko (1939-1941)
- W 1939 po anektowaniu Lwowa przez wojska sowieckie uniwersytet działał nadal do czerwca 1941, częściowo z przedwojenną polską kadrą naukową jako ukraiński uniwersytet im. Iwana Franko. Wykłady odbywały się po polsku i ukraińsku. Z uniwersytetu wydzielono wydział medyczny, stwarzając z niego odrębną uczelnię. Zamknięto wydział teologiczny.
Podziemny Uniwersytet Jana Kazimierza (1941-1944)
- W okresie okupacji hitlerowskiej Lwowa (czerwiec 1941-lipiec 1944) uniwersytet został przez okupantów zamknięty. Już w pierwszych dniach okupacji hitlerowcy dokonali mordu kilkudziesięciu profesorów lwowskich uczelni, głownie Uniwersyetu. Funkcjonowały jedynie oficjalnie kursy medyczne. Działalność uniwersytetu prowadzona była nielegalnie w mieszkaniach prywatnych.
Uniwersytet Iwana Franko (od 1944)
- Od września 1944, po ponownym zajęciu Lwowa przez wojska sowieckie, wznowiono działalność naukową uniwersytetu. Zmuszeni do ekspatriacji polscy naukowcy stopniowo opuszczali Lwów udając się na zachód, zaś nowa kadra naukowa napływała z Ukrainy i całego ZSRR.
- W 2001 na Uniwersytecie zatrudniano 3301 osób, w tym 1042 wykładowców prowadzących wykłady w 61 dziedzinach: pedagogicznych, naukowych i inżynieryjnych na 100 katedrach, w centrum obliczeniowym i w ponad 100 laboratoriach oraz w muzeach: geologicznym, minearologicznym, zoologicznym, numizmatycznym, archeologicznym. Liczba studentów w roku akademickim 1997/1998 wynosiła: dla studiów dziennych 11 649 osób, zaocznych 3 680 osób. Pełne studia uniwersyteckie trwają 5 lat.
Kadra naukowa
W okresie przed pierwszą wojną światową na Uniwersytecie Lwowskim wykładali m.in. : Julian Ochorowicz, Piotr Chmielowski, Jan Kasprowicz, Adam Kryński, Stanisław Zakrzewski, Oswald Balzer.Pośród naukowców, którzy związani byli z tym uniwersytetem, były takie osobistości jak:
- Grzegorz Piramowicz – sekretarz Komisji Edukacji Narodowej
- Szymon Aszkenazy – dyplomata
- Oswald Balzer – prawnik
- Benedykt Dybowski – zoolog, badacz fauny Bajkału i Kamczatki
- Józef Kallenbach - profesor historii literatury polskiej
- Antoni Małecki – wybitny historyk i filolog
- Jan Kasprowicz – poeta
- Ksawery Liske – historyk, organizator nauki historycznej
- Ludwik Rydygier – chirurg, pionier operacji na otwartym żołądku
- Kazimierz Twardowski - słynny filozof, psycholog i pedagog, twórca lwowsko-warszawskiej szkoły filozoficznej,
z której wyszły takie znakomitości jak Tadeusz Kotarbiński, Kazimierz Ajdukiewicz i in. - Mścisław Wartenberg – filozof metafizyk
- Józef Nusbaum-Hilarowicz – twórca znakomitej lwowskiej szkoły zoologicznej, do której należeli: Rudolf Weigl – odkrywca szczepionki przeciw tyfusowi plamistemu, Leonard Jakubski, Benedykt Fuliński i in.
- Władysław Abraham – historyk prawa kościelnego
- Maurycy Allerhand – wybitny prawnik
- Wilhelm Bruchnalski – wybitny historyk literatury
- Edward Porębowicz - romanista
- Marian Smoluchowski – wybitny fizyk
- Juliusz Kleiner - znakomity historyk literatury polskiej
- Witold Taszycki – polonista, współautor wielokrotnie wznawianych "Zasad pisowni polskiej".
- Eugeniusz Romer – kartograf
- twórcy lwowskiej szkoły matematycznej - Hugo Steinhaus i Stefan Banach – światowej sławy matematyk,
- Jan Czekanowski – światowej sławy antropolog
- Jakub Parnas – wybitny biochemik
- Karolina Lanckorońska – historyk sztuki
- Tadeusz Boy Żeleński – pisarz i tłumacz literatury francuskiej
Obecnie Uniwersytet imienia Iwana Franko.