Szczecin (
niem. Stettin) - największe miasto i stolica
województwa zachodniopomorskiego. Główny ośrodek gospodarczy regionu (
stocznia,
port morski, różnorodny przemysł maszynowy, spożywczy, włókienniczy, stalowy). Centrum turystyczne (muzea,
Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie),
rezerwat ptactwa w dolinie
Odry. W granicach miasta znajduje się
Jezioro Dąbie.
Historia
W VII-VI wiek p.n.e. istniała na tym terenie prasłowiańska osada z kulturą łużycką, w IX wieku zbudowany został
gród otoczony
fosą z przystanią rybacką. W 967 r.
Mieszko I przyłączył Szczecin do Polski. W czasie panowania
Bolesława Chrobrego miasto dostawało się pod coraz większe wpływy
duńskie. Po bitwie koło Strugi (część
Płonii) król
Bolesław Krzywousty ponownie przyłączył miasto do Polski jednocześnie uznając władzę lennika,
Warcisława I. W 1237
książę Barnim I nadał Szczecinowi
prawa miejskie. W kolejnych latach miasto nabywało kolejne tereny: w 1283 r.
Jezioro Dąbie, a w 1321
Police. W XIII wieku Szczecin stał się miastem
hanzeatyckim. Na miejscu grodu
słowiańskiego w XIV wieku książę Barnim III zbudował zamek (zwany dzisiaj
Zamkiem Książąt Pomorskich). W 1474 w Szczecinie, po wygaśnięciu linii książąt szczecińskich i wołogoskich władzę objął książę
słupski Bogusław X, który 4 lata później zjednoczył
Pomorze Zachodnie, a w 1491 przeniósł jego stolicę do Szczecina. Jednak już w 1532 r. księstwo zostało ponownie podzielone, a miasto stało się stolicą Księstwa Szczecińskiego. W 1570 r. został w Szczecinie podpisany pokój kończący
I wojnę północną. W 1630 r. miasto zajęli
Szwedzi. Działania wojenne podczas
potopu szwedzkiego przyczyniły się do upadku gospodarczego miasta. W 1713 r. miasto zostało przyłączone do
Prus, co potwierdził pokój w Sztokholmie w 1720 r. W 1729 r. w Szczecinie urodziła się późniejsza caryca
Rosji Katarzyna II. 30 lat później urodziła się druga żona
cara Pawła I Maria Fiodorowna. Od połowy
XVIII wieku nastąpiło znaczne ożywienie gospodarczo-kulturalne. W latach 1806-1812 Szczecin był pod okupacją
francuską. W 1816 wyłączono z granic miasta
Police. W 1843 r. miasto otrzymało połączenie
kolejowe z
Berlinem dając początek kolei na Pomorzu, wkrótce potem zaczął intensywniej rozwijać się przemysł. W 1873 r. ówczesny burmistrz miasta Hermann Haken podjął decyzję o zburzeniu obwarowań i rozbudowie miasta, m.in. 1910 r. przyłączono miasto
Grabowo. Za kolejnego burmistrza Friedricha Ackermanna w 1911 r. przyłączono kolejne tereny m.in.
Pogodno i
Niebuszewo. Po zakończeniu
I wojny światowej (1918 r.) na mocy
pokoju wersalskiego Szczecin został przyznany
Niemcom. W chwili wybuchu
II wojny światowej miasto liczyło ok. 270.000 mieszkańców, 15 września do miasta przyłączono wiele okolicznych wsi a także 2 miasta:
Police i
Dąbie - utworzony został tzw.
Wielki Szczecin, istniejący do zakończenia wojny. Na tym terenie istniało ok. 100 obozów pracy przymusowej. Zniszczenia zabudowy wyniosły ok. 65%, a port i ośrodki przemysłu w 95%. 26 kwietnia 1945 r.
Armia Czerwona zajęła Szczecin, 5 lipca nastąpiło oficjalne przekazanie miasta władzom
polskim. W 1945 r. miasto liczyło 78.000 mieszkańców, w tym 62.500
Niemców (w 1947 już tylko 4.000). W latach następnych miasto zostało odbudowane i rozbudowane. W
grudniu 1970 i
sierpniu 1980 r. w Szczecinie miały miejsce strajki i demonstracje robotnicze, tu także podpisano tzw.
porozumienia sierpniowe. 11 czerwca 1987 r. miasto odwiedził
papież Jan Paweł II. W latach 1946-1999 miasto było stolicą
województwa szczecińskiego, a od 1999 jest stolicą
województwa zachodniopomorskiego.
Zabytki Szczecina
- Wały Chrobrego
- Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie
- Kościół Piotra i Pawła
- Katedra pw. Św. Jakuba
- Kamienica Loitzów
- Baszta Siedmiu Płaszczy
- Stary Ratusz
- Nowy Ratusz (1879)
- Brama Portowa
- Brama Królewska
- "nowe" Stare Miasto
- Cmentarz Centralny
- Jezioro Szmaragdowe
- Plac Orła Białego z zabytkową fontanną
Edukacja
W Szczecinie mieszczą się następujące wyższe uczelnie :
Eurodeputowani ze Szczecina
Posłowie na Sejm z okręgu szczecińskiego
- Artur Balazs, PO
- Wojciech Długoborski, SLD-UP
- Wacław Klukowski, Samoobrona
- Bohdan Kopczyński, niezrzeszony
- Stanisław Kopeć, SLD-UP
- Bożena Kozłowska, Samoobrona
- Grzegorz Napieralski, SLD-UP
- Czesław Marzec, SLD-UP
- Jacek Piechota, SLD-UP
- Elżbieta Piela-Mielczarek, SLD-UP
- Elżbieta Romero, SLD-UP
- Jacek Sauk, PiS
- Krzysztof Zaremba, PO
Polityka miejska
budynku Urzędu Miejskiego od strony
Jasnych Błoni
Obecnym prezydentem miasta jest
Marian Jurczyk.
Prezydenci Miasta Szczecina od 1990 r.:
- Jan Czesław Bielecki (1990-1991)
- Władysław Lisewski (1991-1994)
- Bartłomiej Sochański (1994-1998)
- Marian Jurczyk (1998-2000)
- Marek Koćmiel (2000-2001)
- Edmund Runowicz (2001-2002)
- Marian Jurczyk (od 2002)
Podział administracyjny
Przedstawiony podział formalny Szczecina na cztery obszary grupuje osiedla i dzielnice wg położenia przestrzennego. W powszechnym użyciu są tradycyjne nazwy dzielące starsze części miasta na dzielnice, a współczesnym przypisujące określenie osiedli.
Demografia
XII wiek: 5.000 mieszkańców
1720: 6.000 mieszkańców
1740: 12.300 mieszkańców
1810: 20.700 mieszkańców
1840: 35.300 mieszkańców
1861: 58.500 mieszkańców
1872: 76.000 mieszkańców
1890: 116.228 mieszkańców
1910: 236.000 mieszkańców
1939: 382.000 mieszkańców
1945: 26.000 mieszkańców
1946: 108.000 mieszkańców
1950: 180.000 mieszkańców
1960: 269.400 mieszkańców
1970: 338.000 mieszkańców
1975: 369.700 mieszkańców
1980: 388.300 mieszkańców
1990: ?
2000: ?
2002: 413.600 mieszkańców
2003: 413.600 mieszkańców
2004: 414.000 mieszkańców
Jednostki stacjonujące po 1945 (rozwiązane)
Jednostki stacjonujące po 1945
Miasta partnerskie