Stres jest definiowany w psychologii jako dynamiczna relacja adaptacyjna pomiędzy możliwościami jednostki a wymogami sytuacji (stresorem) charakteryzująca sie brakiem równowagi. Podejmowanie zachowań zaradczych jest próbą przywrócenia równowagi. Radzenie sobie ze stresem to poznawcze i behawioralne wysiłki skierowane na opanowanie, zredukowanie lub tolerowanie zewnętrznych lub wewnętrznych żądań.
- dystres - jest reakcją organizmu na zagrożenie, utrudnienie lub niemożność realizacji ważnych celów i zadań człowieka, pojawia się w momencie zadziałania bodźca, czyli stresora.
- eustres - stres mobilizujący pozytywnie do działania
Fazy stresu:
Wg Selye'go stres przebiega w następujących fazach:
- Faza alarmowa. Początkowa, alarmowa reakcja zaskoczenia i niepokoju z powodu niedoświadczenia i konfrontacji z nową sytuacja.
- Faza mobilizacji. Występuje pełna mobilizacja i wykorzystanie potencjalnych możliwości jednostki.
- Stadium szoku.
- Stadium przeciwdziałania szokowi. Jednostka podejmuje wysiłki obronne.
- Faza przystosowania (odporności). Organizm nauczył się skutecznie i bez nadmiernych zaburzeń radzić sobie ze stresorem.
- Faza wyczerpania. Uogólnione pobudzenie całego organizmu, co prowadzi do przewlekłego stresu, bądź nawet do śmierci.
Objawy ostrego stresu:
- pobudzenie emocjonalne,
- wzrost ciśnienia krwi,
- przyspieszenie akcji serca,
- przyspieszenie oddechu,
- suchość w ustach,
- "gęsia skórka",
- wzrost stężenia cukru we krwi;
Stresory
| Śmierć współmałżonka | 100 |
| Rozwód | 73 |
| Ślub | 50 |
| Utrata pracy | 47 |
| Pogodzenie się ze współmałżonkiem | 45 |
| Reorganizacja przedsiębiorstwa | 39 |
| Zmiana pracy | 36 |
| Zmiana godzin lub warunków pracy | 20 |
| Urlop | 13 |
| Święta | 12 |