Sfera -
Zbiór punktów w przestrzeni oddalonych dokładnie o zadaną odległość (zwaną
promieniem sfery) od wybranego punktu (zwanego
środkiem sfery).
Inna definicja: powierzchnia
kuli (która w przeciwieństwie do sfery z definicji jest "wypełniona" w środku).
W
matematyce najczęściej mówimy o sferze w kontekście trzech wymiarów i wówczas sfera jest opisywana wzorem:
\[(x-x_0)^2+(y-y_0)^2+(z-z_0)^2=r^2 \]
gdzie \[(x_0, y_0, z_0) \] to współrzędne
środka sfery, a wartość
r jest nazywana jej
promieniem.
Związane pojęcia
Cięciwa sfery to
odcinek o końcach na sferze.
Średnica sfery to:
- cięciwa przechodząca przez środek sfery
- długość tej cięciwy, czyli podwojona wartość promienia sfery.
Pole sfery wyraża się wzorem:
\[S=4\pi r^2 \]
\[\pi\approx 3,14159265... \] jest stałą w powyższym wzorze, jedną z najsłynniejszych
stałych matematycznych, szerzej opisaną w artykule:
Pi.
Koło wielkie sfery to
koło o promieniu tej sfery, o środku w jej środku.
Uogólnienie na inne przestrzenie
Pojęcie sfery może być uogólnione na inną liczbę
wymiarów. Wówczas w przestrzeni n-wymiarowej sfera może być opisana następującym wzorem:
\[\sum_{i=1}^n (x_i-s_i)^2 =r^2 \]
gdzie \[x_i \] to i-ta współrzędna
punktu na sferze, a \[s_i \] i-ta współrzędna jej środka.
r to w dalszym ciągu promień sfery. W tym ujęciu
okrąg jest szczególnym przypadkiem sfery w przestrzeni dwuwymiarowej.
Pojęcie sfery może być jeszcze bardziej uogólnione na dowolną
przestrzeń metryczną. Jest to wówczas zbiór elementów tej przestrzeni odległych od jakiegoś elementu przestrzeni zwanego środkiem sfery o zadaną odległość (promień) zgodnie z obowiązującą w danej przestrzeni
metryką.
Sfera jest też pojęciem
topologii w której jest definiowana jako
rozmaitość homeomorficzna ze sferą geometryczną, zdefiniowaną jak powyżej.