| Flaga | |
|---|---|
| Podstawowe dane | |
| Stolica: | Drezno |
| Powierzchnia: | 18,413 km² |
| Ludność: | 4,384,000 (2001) |
| Zagęszczenie: | 238 mieszk./km² |
| Oficjalne strony: | sachsen.de |
| Polityka | |
| Premier: | Georg Milbradt (CDU) |
| Partia rządząca: | CDU |
| Mapa | |
 | |
Saksonia (śrdw.-łac. Saxonia, kraina Sasów; niem. Sachsen, również Saxe) - kraj związkowy w Niemczech graniczący z Polską, Czechami i z następującymi landami: Bawaria, Turyngia, Saksonia-Anhalt i Brandenburgia. Land ten został utworzony w 1990 roku po zjednoczeniu Niemiec. Obejmuje on w przybliżeniu obszar dawnego królestwa Saksonii (patrz historia poniżej). Pod względem powierzchni Saksonia jest dziesiątym, a pod względem liczby ludności, szóstym spośród 16 niemieckich landów.
W średniowieczu termin "Saksonia" odnosił się do innego regionu, obejmującego dzisiejsze landy Dolna Saksonia, Brema i północną część Nadrenii Północnej-Westfalii. Nazwa pochodzi od germańskiego plemienia Sasów.
Geografia
Poza stolicą innymi głównymi miastami Saksoni są: Lipsk, Chemnitz, Zwickau, Plauen i Görlitz. Główne rzeki to: Łaba, Mulda, Elstera oraz tworząca polsko-niemiecką granicę Nysa Łużycka.Tereny wschodniej Saksonii były dawniej południową częścią Łużyc. Do dzisiaj zamieszkują tam Serbołużyczanie.
Obszar Saksoni wznosi się stopniowo z północy ku południu, przechodząc nad granicą z Czechami w góry. Od Bawarii do Łaby rozciągają się Rudawy, w których Łaba utworzyła imponujący przełom (tzw. Szwajcaria Saksońska). Na wschód od rzeki znajdują się niższe niż Rudawy Góry Łużyckie.
Saksonia jest podzielona na 3 okręgi - Chemnitz, Drezno oraz Lipsk - które dzielą się na 22 powiaty:
|
|
|
Poza tym w landzie jest 7 miast, które nie należą do żadnego powiatu (kreisfreie Stadt - miasto wydzielone):
Założenie pierwszego państwa saksońskiego
Pierwsze księstwo Saksonii pojawiło się około roku 900 na terenie dzisiejszej Dolnej Saksonii i Północnym Renie-Westfalii. Ówczesni władcy tego państwa byli cesarzami niemieckimi (Ottonowie) tworząc tzw. dynastię saską.W roku 1137 władzę w Saksonii objęli Welfowie. Kraj osiągnął największe rozmiary za panowania Henryka Lwa, ale po jego śmierci Saksonia zaczęła słabnąć i w roku 1180 znaczne obszary na zachód od Łaby przeszły pod panowanie biskupów z Kolonii. Resztki przeszły pod panowanie pomniejszej dynastii niemieckich książąt i zostały podzielone w 1260 roku na Saksonię-Lauenburg i Saksonię-Wittenberg.
Powstanie drugiego państwa saksońskiego
Saksonia-Wittenbergia (obecnie Saksonia-Anhalt) została w 1423 roku podporządkowana marchii Miśnieńskiej (istniała ona od 1089 roku; rządzili nią Wettinowie). Powstało silne państwo obejmujące dzisiejsze landy: Saksonia, Turyngia (której obszar Wettinowie opanowali w 1264 roku) oraz Saksonia-Anhalt, którego władcy byli elektorami. Mimo że państwo znajdowało się dość daleko od centrum dawnej Saksonii było ono zwane Górną Saksonią, a z czasem po prostu Saksonią.W 1485 roku dynastia Wettinów podzieliła się na dwie linie (ernestyńską, która zachowała prawa elektorskie, i albertyńską). Spowodowało to oddzielenie obecnej Turyngii od reszty państwa. Mimo to znaczenie rządzonej przez linię albertyńską zmniejszonej Saksonii wzrosło, zwłaszcza po odzyskaniu w 1547 roku praw elektorskich. W roku 1635 Saksonia wzmocniła się o Łużyce. W latach 1697 - 1763 kraj pozostawał w unii personalnej z Polską (
Saksonia w XIX i XX wieku
Na początku XIX stulecia Saksonia stanęła u boku Prus przeciwko Napoleonowi, jednak po klęsce swego sojusznika w bitwie pod Jeną (1806) Saksonia przeszła na stronę Francji. Elektor saski został za to nagrodzony tytułem królewskim, a w 1807 roku został dodatkowo księciem warszawskim (Po klęsce Napoleona, na Kongresie Wiedeńskim (1815) Saksonia została zmuszona do oddania swoich północnych terytoriów Prusom (dzisiejsza Saksonia-Anhalt).
W 1831 roku królestwo uzyskało konstytucję, a dwa lata później przystąpiło do Niemieckiego Związku Celnego. Podczas wojny prusko-austriackiej w 1866 roku Saksonia stanęła po stronie Austrii. Po klęsce swojego sojusznika musiała wstąpić do Związku Północnoniemieckiego. Pięć lat pożniej (1871) stała się częścią Cesarstwa Niemieckiego. Po 1918 roku była regionem administracyjnym Republiki Weimarskiej, a potem III Rzeszy. W dwudziestoleciu międzywojennym dużymi wpływami cieszyli się tu socjaldemokraci i komuniści (tzw. czerwona Saksonia). Po 1945 stała się częścią radzieckiej strefy okupacyjnej. W roku 1952 została zlikwidowana jako odrębna jednostka administracyjna. Z Saksonii pochodził długoletni przywódca SED i NRD Walter Ulbricht. Pod koniec lat osiemdziesiątych Saksonia była jednym z najbardziej niepokornych regionów NRD. To właśnie w Lipsku i Dreźnie odbywały się najliczniejsze demonstracje przeciwko reżimowi SED ("My jesteśmy narodem!"). Powróciła w 1990 roku jako land zjednoczonych Niemiec. Od zjednoczenia największymi wpływami cieszy się tutaj CDU, rządząca niepodzielnie landem od 1990 roku. Długoletnim premierem Saksoni był znany niemiecki chadek Kurt Biedenkopf.