Ryga (
łot. Riga) -
stolica Łotwy, miasto położone nad rzeką
Dźwiną w pobliżu jej ujścia do
Bałtyku w
Zatoce Ryskiej. Jest głównym ośrodkiem gospodarczo-przemysłowym, komunikacyjnym (
port morski, lotniczy i węzeł kolejowy), kulturalnym i naukowym kraju. Posiada liczne zabytki, w tym jeszcze z czasów
średniowiecza. Jest wpisana na listę
UNESCO jako największe w Europie skupisko architektury
secesyjnej.
Liczba mieszkańców: miasto 689 tys. (2004), aglomeracja miejska 881 tys. (2004).
Historia
Już w X wieku istniała rozwinięta osada plemienia Liwów u ujścia Dźwiny. Obecne miasto zostało założone w 1201 r. i szybko stało się, jako jeden z członków
Hanzy, ważnym ośrodkiem handlowym na wybrzeżu Bałtyku. W średniowieczu Ryga była jednym z najważniejszych portów bałtyckich. Od połowy XIV wieku wchodziła w skład państwa
krzyżackiego, od połowy XVI wieku w
państwie polskim, od 1621 we władaniu szwedzkim, a od 1710 należała do
Rosji. W 1796 r. stała się stolicą guberni
inflanckiej. W trakcie
I wojny światowej zdobyta przez
Niemców 3 września 1917.
Od 1255 Ryga była siedzibą katolickiej
archidiecezji Prus, Inflant i Estonii, której podlegała m.in.
diecezja chełmińska i
diecezja warmińska. W 1566 nastąpiła
sekularyzacja i w efekcie likwidacja arcybiskupstwa.
18 marca 1921 podpisano tu
traktat pokojowy między Polską a Rosją.
W latach 1919-1940 stolica niepodległego państwa łotewskiego. W 1940 wcielona do
ZSRR. Zdobyta przez Niemców w
II wojnie światowej w czerwcu, 1941 w początkowej fazie
operacji Barbarossa. Zdobyta przez
Armię Czerwoną w październiku 1944 i ponownie wcielona do
ZSRR. Od 1991 ponownie stolica niepodległego państwa łotewskiego.