Reakcja chemiczna to każdy proces w wyniku którego następuje
zrywanie i/lub powstawanie nowych
wiązań chemicznych.
Reakcje proste i złożone
Reakcja prosta, to inaczej mówiąc prosty akt zerwania lub powstania jednego wiązania chemicznego. W przyrodzie bardzo rzadko obserwuje
się jednak reakcje proste. Można do nich zaliczyć np.: rozpad
cząsteczek chloru (Cl-Cl) pod wpływem światła UV.
Olbrzymia większość obserwowanych reakcji to reakcje złożone,
w których dochodzi jednocześnie do rozpadu jednych wiązań i
powstania drugich. Każdą reakcje złożoną można jednak "rozłożyć"
na wyimaginowany ciąg reakcji prostych, które w tym przypadku nazywają
się reakcjami elementarnymi.
Np: Reakcja między bromowodorem i etylenem CH2=CH2 prowadząca do
powstania bromoetanu (BrCH2-CH3) wiąże się z rozerwaniem wiązania
H-Br, zamianą wiązania podwójnego C=C na wiązanie pojedyncze i
powstanie wiązań C-Br i jednego nowego wiązania C-H.
Kompletny zbiór reakcji elementarnych zachodzących podczas reakcji złożonej
jest często nazywany jej
mechanizmem.
Rodzaje reakcji złożonych
- reakcje addycji - czyli inaczej reakcje dodawania - w wyniku tej reakcji reagująca cząsteczka ulega powiększeniu o jakiś atom lub grupę atomów. Np: Do cząsteczki etylenu (CH2=CH2) zostaje przyłączona cząsteczka bromowodoru (HBr) w wyniku czego powstaje nowa cząsteczka bromoetanu BrCH2-CH3
- reakcje substytucji - czyli inaczej reakcje podstawienia - w wyniku tej reakcji w cząsteczce następuje wymiana jakiegoś atomu lub ich grupy. Jeden atom lub ich grupa odrywa się od cząsteczki a inny atom lub ich grupa się w to miejsce przyłącza
- reakcje eliminacji - czyli inaczej reakcje oderwania - w wyniku tej reakcji od cząsteczki odrywa się jakiś atom lub grupa atomów i nic innego się w to miejsce nie przyłącza.
