Portugalia,
Republika Portugalii (
República Portuguesa) to kraj leżący w południowo-zachodniej
Europie, będący członkiem
Unii Europejskiej oraz
NATO.
Granice
- Całkowita granica lądowa: 1214 km
- Długość wybrzeża: 1793 km
- Długość granic z sąsiadującymi państwami: Hiszpania 1214 km
Oświata
Oświata charakteryzuje się ciekawymi rozwiązaniami organizacyjno-dydaktycznymi, takimi jak kształcenie telewizyjne na poziomie szkoły podstawowej oraz edukacja równoległa, czyli możliwość uczenia się w szkole dziennej, wieczorowej lub telewizyjnie, na szczeblu szkolnictwa średniego. Szerzej temat został opisany w artykule
oświata w Portugalii. Zestawienie uniwersytetów portugalskich znajduje się w artykule
uniwersytety w Portugalii. Portugalia ma najwyższy w Europie wskaźnik analfabetyzmu - 10,4% mieszkańców w wieku powyżej 15 roku życia nie potrafi czytać i pisać.
Historia
W
starożytności teren Portugalii był zamieszkany przez ludy iberyjskie i celtyckie. W III wieku p.n.e. obszary te zostały objęte wpływami
Kartaginy, a w II wieku p.n.e. stały się terenem Rzymian.
Pod panowaniem rzymskim (II w. p.n.e.–początek V w. n.e.) południowo-zachodnie ziemie półwyspu objęła od 27 p.n.e. prowincja
Luzytania. nastąpił rozwój cywilizacyjny i integracja gospodarcza z imperium (miasta, kolonizacja, drogi, górnictwo, spichlerz zbożowy) oraz romanizacja ludności i jej chrystianizacja (III–V wiek). Po najeździe germańskim na półwysep (409 n.e.) większą część jego zachodnich obszarów opanowali początkowo
Swewowie, tworząc
królestwo ze stolicą w Bradze, następnie
Wizygoci zajęli w 469 południową część dzisiejszej Portugalii, a w 585 — jej północne obszary. Po rozbiciu (711–718) przez
Arabów królestwa Wizygotów ziemie półwyspu objął kalifat Umajjadów.
Prowadzona od VIII wieku przez chrześcijan
rekonkwista objęła w IX–XI wieku rejon Bragi,
Porto i Coimbry, które zostały zdobyte przez królów
Leónu i
Kastylii. Obszar ten, związany początkowo z prowincją
Galicią, w 1097 wydzielono w hrabstwo Portucale z ośrodkiem w Porto (staroż. Portus Cale), nadając je w lenno Henrykowi Burgundzkiemu; 1139 jego syn przyjął tytuł króla Portugalii (
Alfons I Zdobywca) i uzyskał niezależność swego państwa (ze stolicą w Coimbrze) od
Leónu i
Kastylii. Do połowy XIII wieku Portugalia kontynuowała rekonkwistę zachodniego pasa Półwyspu Iberyjskiego; oprócz rodzimego rycerstwa świeckiego w walkach uczestniczyły zakony rycerskie (m.in.
Aviz) oraz krzyżowcy zachodnioeuropejscy (1147 zdobycie Lizbony). W 1249 osiągnięto wybrzeże Algarve na południu (Portugalia uzyskała obecny kształt terytorialny). Równocześnie monarchia dążyła do ograniczenia rosnącej potęgi możnych, Kościoła i zakonów rycerskich; popierała rozwój handlu i miast. W XIII wieku rada królewska przekształciła się w parlament stanowy, Kortezy, do których w 1254 dopuszczono delegatów miast. Około 1255 przeniesiono stolicę do
Lizbony, gdzie --1288–1290 powstał pierwszy portugalski
uniwersytet.
Gospodarka
Portugalia jest jednym z najszybciej rozwijającym się państwem Europy.
PKB na głowę mieszkańca wynosi 8511
USD.