Reakcja paranoiczna czasem dotyka osoby głuche i niedosłyszące (zaburzenia homilopatyczne), u których zaburzenie powoduje zła komunikacja z innymi osobami, niepewność co do ich intencji. Reakcji sprzyjają także paranoicznych (paranoidalne) cechy osobowości (zaburzenia osobowości), sytuacja nagłego lub przewlekłego stresu psychologicznego, nadużywanie alkoholu, izolacja (np. więzienna, przez barierę językową, w trakcie samotnych, wielomiesięcznych wypraw). Ze względu na treść urojeń zespoły paranoiczne dzieli się na:
- inividia - paranoja zazdrości
- querulatoria - paranoja pieniacza
- presecutoria - paranoja przesladowcza
- reformatoria - paranoja reformatorska
- inventoria - paranoja wynalazcza
Podobne zespoły
Zespół parafreniczny (urojeniowo-omamowy) - określenie procesu psychotycznego, na który składają się urojenia (najczęściej prześladowcze i odnoszące) oraz omamy - najczęściej słowne. Najczęściej występuje w przebiegu schizofrenii paranoidalnej.Zespół paranoidalny - zespół w którym omamy nie tworzą spójnego systemu, często sa to urojenia wypływu lub owładnizęcia. Występują również halucynacje, zaburzenia jaźni i toku myślenia. Ponadto u pacjenta występują dodatkowo objawy negatywne takie jak deficyty myślenia, uczuć i motywacji, wahania nastroju i inne. Jego odmianą jest zespół automatyzmu psychicznego (zespół andinskiego-Clerambaulta), który łączy cechy zespołu paranoidalnego, przede wszystkim urojenia kierowania i owładnięcia, z automatyzmami psychicznymi takimi jak:
- automatyzm asocjacyjny, dotyczący toku i treści myślenia
- automatyzm kinestetyczny, dotyczącej sfery rucowej pacjenta
- automatyzm cenestopatyczny, dotyczący poczucia oddziaływania na narzdy wewnętrzne pacjenta