Padaczka (inaczej
epilepsja) -
choroba o złożonej, różnej
etiologii cechującą się pojawianiem się napadów padaczkowych. Napad padaczkowy zaś jest wyrazem przejściowych zaburzeń czynności
mózgu wskutek nadmiernych i gwałtownych wyładowań bioelektrycznych w
komórkach nerwowych.
Epileptologia
Padaczka jest powszechną chorobą, dotkniętych jest nią ok. 1% ludzi w Polsce (ok. 400 tys.). Co ważne – padaczka jest chorobą ludzi młodych. W 80% ujawnia się przed 20 rokiem życia.
Rodzaje napadów padaczkowych (podział Gastaut)
- Padaczki uogólnione
- pierwotnie uogólnione
- wtórnie uogólnione
- nie określone uogólnione
- Padaczki częściowe
- Padaczki nie sklasyfikowane
Padaczki uogólnione
- napady nieświadomości
- napady miokloniczne
- napady atoniczne
- napady (pierwtnie/wtórnie) uogólnione toniczno-kloniczne (grand mal)
Padaczki częściowe
- napady częściowe proste
- napady częściowe złożone
Padaczki związane z wiekiem
- zespół Westa
- zespół Lenoxa
- piknolepsja
- padaczka Rolanda
Napady ogniskowe objawowe
- padaczka skroniowa
- padaczka czołowa
- padaczka ciemieniowa
- padaczka potyliczna
- padaczka Kożewnikowa
Padaczki o określonej etiologii
- padaczka w guzach mózgu
- padaczka poudarowa
- padaczka alkoholowa
- padaczka poinfekcyjna
- padaczka po kraniotomii
Stan padaczkowy
Powtarzające się jeden za drugim napady padaczkowe, bez odzyskania przytomności. Są stanem zagrożenia, życia. Występują bez uchwytnej przyczyny lub po zmianie, odstawieniu nagłym leków, w trakcie infekcji u chorego z epilepsją, itp. Chory zagrożony jest m.in. obrzękiem mózgu, obrzękiem płuc, hipertermią.
Przyczyna padaczki i napadów padaczkowych
Przyczyn padaczki może być wiele:
- przyczyny genetyczne – niektórzy ludzie mają większa predyspozycję do padaczki niż inni.
- urazy mózgu – wiele zmian, występujących w trakcie bezpośrednich reakcji kompensacyjnych może przyczynić się do wystąpienia drgawek. Ponadto istnieje hipoteza, że blizna glejowa powstała po urazach mózgu jest czynnikiem indukującym powstawanie ogniska padaczkowego.
- bodźce świetlne – częstokroć zdarza się, że bodźce świetlne (np. z gry komputerowej, naturalne migotanie ekranu komputera, oglądanie słońca przez drzewa w trakcie jazdy samochodem, dyskoteka, itp.) powodują napad padaczkowy. Często gwałtowne wyjście z ciemnego miejsca na mocne światło słoneczne może przyczynić się do napadu.
- zmiany hormonalne – do napadu mogą przyczynić się wahania hormonalne związane z menstruacją
- zmiana aktywności falowej mózgu – padaczka może pojawiać się w okolicach przejścia od snu do czuwania i na odwrót.
- stany gorączkowe
- stan fizjologiczny organizmu
- niedotlenienie
- zmniejszona zawartość CO2 we krwi,
- niedocukrzenie,
- niewydolność adrenergiczna,
- zwiększony poziom progesteronu,
- zaburzenia wodno-elektrolitowe,
- zmęczenie i brak snu
Leczenie
Leczenie padaczki opiera się na kilku podstawowych zasadach:
- zawsze jeżeli to tylko możliwe stosowaniemonoterapii (politerapia w przypadku niemożliwości kontroli pojedynczym lekiem)
- wdrażanie leczenia - wprowadzanie leku powoli, aż do uzyskania odpowiedniej dawki
- odstawienie leczenia - powoli zmniejszając dawkę
- zmiana leków - na zakładkę, powoli odstawiając jeden i powoli wprowadzając drugi
- leczenie długotrwałe
- stosowanie odpowowiedniego leku do konkretnego rodzaju napadu
- stosowanieodpowiednio dużej dawki leku
- monitorowanie stężenia leku w surowicy - w niektórych przypadkach
Leki pierwszego rzutu:
- napady pierwotnie uogólnione - kwas walproinowy
- napady wtórnie uogólnione - karbamazepina
- napady częściowe - karbamazepina
- zespół Westa - sterydy, ACTH
- padaczka Rolanda - karbamazepina
Leczenie napadu padaczkowego:
- 10 mg diazepamu powoli i.v. lub 2 mg klonazepamu i.v., tlen
- jeżeli napady nie ustępują - powtórzenie dawki, tlen
- jeżeli napady nie ustępują - 20 mg diazepamu i.v. oraz fenytoina 15 mg/kg i.v. (do drugiej żyły nie szybciej niż 50 mg/kg), 40% glukoza, kokarboksylaza, tlen
- jeżeli napady nie ustępują - diazepam 100 mg we wlewie kroplowym w 500 mg glukozy (40ml/h) i.v.
- jeżeli napady nie ustępują - możliwe zastosowanie innych leków - fenobarbital, lidokaina, klometiazol
- jeżeli napady nie ustępują - narkoza
