Obóz koncentracyjny to miejsce przetrzymywania, zwykle bez wyroku sądu, dużej ilości osób uznawanych za niewygodne z rozmaitych powodów dla władz. Służyć może różnym celom: od miejsca czasowego odosobnienia osób, wobec których zostaną podjęte później inne decyzje, poprzez obóz pracy przymusowej czyli de facto niewolniczej, aż po miejsce fizycznej eksterminacji stosowanej rozmaitymi metodami. Tak więc pojęcie obozu koncentracyjnego jest szerokie: od rodzaju zwykłego więzienia w postaci baraków na ogrodzonym i strzeżonym terenie, po "fabrykę śmierci" czyli miejsce koncentracji ludzi przed ich celową zagładą w specjalnie w tym celu skonstruowanych urządzeniach do zabijania (głównie komorach gazowych), a następnie likwidacji ciał (krematorium). Ten ostatni rodzaj obozów koncentracyjnych, nazywany też obozami zagłady, tworzony był przede wszystkim przez Niemcy hitlerowskie (obozy hitlerowskie). Nawet jednak jeśli nie łączą się z mordowaniem osadzonych ludzi, obozy koncentracyjne zwykle wiążą się z łamaniem praw człowieka w większym lub mniejszym stopniu, zwłaszcza prawa do nieuwięzienia bez sprawiedliwego procesu. W zasadzie rodzajem obozów koncentracyjnych o stosunkowo łagodnym rygorze są obozy internowania, również służące do tymczasowej koncentracji ludności.
Pierwsze obozy zastosowały władze hiszpańskie (1896) wobec powstańców na Kubie, władze brytyjskie (1899-1902) w czasie wojen burskich dla "koncentracji" ludności górskiej i wiejskiej sprzyjającej Burom w celu lepszej ich kontroli, oraz władze amerykańskie (1900) na Filipinach. Masowo obozy koncentracyjne, z których część była też obozami zagłady, pojawiły się w ZSRR już od początku istnienia tego państwa (patrz: GUŁAG). Powszechnie były tworzone przez Niemcy hitlerowskie od lat 30-tych XX wieku (w okresie II wojny światowej także na terenie Polski i innych krajów okupowanych), nosiły nazwę Konzentrationslager, w skrócie KL. Duża część z nich była obozami zagłady, przez co pojęcie obozu koncentracyjnego w Polsce zostało w znacznym stopniu utożsamione z tą formą. Obozy koncentracyjne różnego rodzaju istniały w wieku XX w bardzo wielu państwach. Także w Polsce międzywojennej istniało więzienie, które przez niektórych nazywane jest obozem koncentracyjnym w Berezie Kartuskiej (określenie to szczególnie często używane było w okresie PRL). W okresie po II wojnie światowej w Polsce istniały obozy pracy dla osób pochodzenia niemieckiego oraz ukraińskiego, które również przez niektórych są klasyfikowane jako obozy koncentracyjne.
Współcześnie różne formy obozów koncentracyjnych istnieją wciąż w kilku państwach, przede wszystkim w Korei Północnej. Tworzone były w latach 90-tych XX wieku podczas wojny domowej w Jugosławii, także w celach eksterminacji ludności. Cechy takiego obozu ma też amerykański obóz dla osób podejrzanych o terroryzm w Guantanamo.

Materiał wydrukowany z portalu zgapa.pl dnia 2020-01-22 07:24:08