Molier (
fr. Molière, właśc. Jean Baptiste Poquelin, 15 stycznia 1622 - 17 lutego 1673) - komediopisarz francuski, także
aktor i dyrektor teatru.
Pochodził z rodziny mieszczańskiej, ukończył studia prawnicze, jednak pracy w zawodzie nigdy nie podjął. W 1643 r. założył w
Paryżu wspólnie z Magdaleną Bejart
Illustre Théâtre, wędrowną trupę, która wystawiała zapomniane
farsy średniowieczne oraz włoskie
commedia dell'arte. Gdy zespół zbankrutował, Molier został uwięziony za długi. Po wyjściu na wolność kontynuował życie wędrownego aktora aż do 1658 r., kiedy jego trupa wróciła do Paryża. W 1659 roku wystawił tam swoją komedię
Pocieszne wykwintnisie, która odniosła ogromny sukces, wzbudzając przychylność króla
Ludwika XIV.
Molier wierzył w skuteczność nauczania ze sceny. Komedie jego odznaczają się niezwykłą różnorodnością i najwyższymi walorami artystycznymi. Uprawiał tzw. wielką komedię, widowiska farsowe, komedię heroiczną i komediobalet. Połączył w nich tradycję rodzimej farsy ludowej z elementami włoskiej commedia dell'arte i klasycznej sztuki komicznej (Arystofanes i Plaut). Prezentując galerię wiecznych typów ludzkich, dawał zarazem satyryczny obraz francuskiej obyczajowości XVII w. - ośmieszał salonową przesadę ("Pocieszne wykwintnisie", wyst. 1659), niezrozumienie życia rodzinnego ("Szkoła mężów", wyst. 1661, "Szkoła żon", wyst. 1662), hipokryzję i zakłamanie dewotów ("Świętoszek", wyst. 1664), wielkopańską pozę arystokratów ("Don Juan", wyst. 1665), okrutną pogardę światowców wobec uczciwych i prostolinijnych ("Mizantrop", wyst. 1666), manię gromadzenia bezużytecznych bogactw ("Skąpiec", wyst. 1668). Molier przepoił swą twórczość głębokim humanizmem - mimo goryczy i pesymizmu wierzył w rozum ludzki i zdolność przezwyciężania zła oraz opowiadał się za wolnym i godziwym wyborem własnej drogi.
Najważniejsze sztuki Molier'a
- Wartogłów(1653)
- Zwady miłosne (1656)
- Pocieszne wykwintnisie (1659)
- Rogacz z urojenia (1660)
- Natręty (1661)
- Szkoła mężów (1661)
- Szkoła żon (1662)
- Improwizacja w Wersalu (1663)
- Świętoszek (1664)
- Don Juan (1665)
- Lekarz mimo woli (1666)
- Mizantrop (1666)
- Grzegorz Dyndała (1668)
- Skąpiec (1669)
- Mieszczanin szlachcicem (1670)
- Uczone białogłowy (1672)
- Chory z urojenia (1673)