Kwazar (z
ang. quasar -
quasi-stellar radio source) jest obiektem
astronomicznym, który - oglądany za pomocą
teleskopu - przypomina
gwiazdę, ale którego światło charakteryzuje się bardzo dużym
przesunięciem ku czerwieni. Astronomowie przyjmują, że owo przesunięcie jest wynikiem
prawa Hubble'a, a więc że kwazary są obiektami niezmiernie oddalonymi od
Ziemi. Jeśli ta interpretacja jest prawdziwa - obraz kwazarów, który do nas dociera, pochodzi sprzed paru miliardów lat. Badanie kwazarów jest więc równocześnie badaniem wcześniejszych etapów rozwoju
wszechświata.
Kwazary - ze względu na to, że ich światło w tak dużym stopniu dociera do Ziemi - muszą emitować energię większą niż całe
galaktyki. Niektóre kwazary nagle zmieniały ilość wysyłanej energii na jednostkę czasu, co oznacza, że muszą być względnie małymi obiektami (obiekt nie może zmienić się w czasie krótszym, niż czas potrzebny światłu na dotarcie z centrum do krańców).
Kwazary odkryto niedawno na fotografiach obserwacji dokonanych w XIX wieku - wtedy nikt jednak nie miał powodów, by przypuszczać, że obiekty te różnią się od zwykłych gwiazd. W latach pięćdziesiątych XX wieku zaobserwowano kwazary za pomocą teleskopów radiowych, zaś pierwsze
widmo kwazara, potwierdzające jego pozagalaktyczną naturę, otrzymano w 1963 roku.
Ogromne światło kwazarów tłumaczy się jako wynik tarcia wywołanego przez gaz i pył, wpadające do
dysku akrecyjnego masywnych
czarnych dziur, które może przeksztłcić około połowy masy obiektu w energię. To wytłumaczenie wyjaśnia także, dlaczego kwazary były o wiele powszechniejsze we wczesnym wszechświecie - produkcja tak wielkich energii kończy się, kiedy czarna dziura "zje" wszystkie kosmiczne śmieci wokół siebie. To oznacza, że prawdopodobnie i w okolicy galaktyki znajduje się kwazar, który - ze względu na brak materii - nie emituje tak dużego promieniowania radiowego, jak te obserwowane bardzo daleko.