Kurlandia (
łot. Kurzeme - ziemia
Kurów) -
kraina historyczna w zachodniej części
Łotwy na półwyspie. Nazwa pochodzi od łotewskiego plemienia Kuronów (Kurów, Kursi). W szerszym kontekście nazwa używana na określenie
Księstwa Kurlandii i Semigalii.
Początkowo zamieszkiwana przez mówiące
językiem kurońskim bałtyjskie plemię Kurów, którzy trudnili się na wielką skalę
piractwem i handlem bałtyckim. W 1230 roku, w celu uniknięcia rozlewu krwi, ich władca, Lammekinus, przyjął chrzest i zwierzchnictwo
papieża. Ostatecznie w 1269 podbita przez
Zakon Kawalerów Mieczowych, po jego
sekularyzacji w XVI wieku główna składowa feudalnego
Księstwa Kurlandii i Semigalii, będącego
lennem Rzeczypospolitej Obojga Narodów (1561-1795) i potem, po
rozbiorach,
Rosji.
Pod koniec
II wojny światowej w ogromnym kotle znalazły się tu niedobitki wojsk niemieckich oraz setki tysięcy uciekających przed ponowną okupacją sowiecką łotewskich cywili. Główny opór Armii Radzieckiej stawiali łotewscy ochotnicy tworzący tzw.
Lettland Legion (Legion Łotewski), utworzony w ramach
Waffen-SS.
Główne miasta:
Ventspils,
Liepaja.