Nawiązując do tradycji XVIII w. przydano Księstwu na króla Fryderyka Augusta, wnuka króla Augusta III Sasa, a konstytucję według wzorów napoleońskiej konstytucji francuskiej z 1800. Napoleon nie zgodził się bowiem na przywrócenie Konstytucji 3 Maja, jako zbyt konserwatywnej. Zgodnie z nową konstytucją władzę w Księstwie sprawować miała szlachta i - w niewielkim stopniu - mieszczaństwo. W rzeczywistości najważniejsze pozycje na szczytach drabiny urzędniczej zajęli przedstawiciele arystokracji i zamożnej szlachty. Radykałowie i dawni jakobini, mimo zasług położonych przy organizacji wojska w latach 1806-1807 oraz podczas wojny w 1809 r., odsunięci zostali od rzeczywistej władzy, co powodowało przejście ich do opozycji. Z drugiej strony, udziału we władzy nie miała także opozycja konserwatywna, której bazę stanowiły tereny przyłączone w 1809 r.
Choć wprowadzono równość wobec prawa i zlikwidowano poddaństwo chłopów, praktycznie niewiele się zmieniło w ich położeniu, gdyż za prawo posiadania gospodarstw musieli nadal spełniać wszystkie dotychczasowe powinności, wraz z pańszczyzną, a ich możliwości opuszczenia wsi były bardzo ograniczone. Mimo to Prawodawstwo i usytuowanie Księstwa we "francuskiej Europie" wymuszało zmiany w zakresie mentalności i struktur społecznych, wymuszało modernizację. Czyniło państwo nowocześniejszym i sprawniej funkcjonującym (Andrzej Chwalba).
Król sprawował pełnię władzy wykonawczej, oraz posiadał inicjatywę prawodawczą. Dwuizbowy Sejm posiadał bardzo ograniczone kompetencje. Król mianował tylko przed nim odpowiedzialnych członków Rady Ministrów oraz Rady Stanu. Ministrem Wojny był książę Józef Poniatowski, bratanek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Również na francuskich wzorach oparto podział kraju na 6 departamentów (warszawski, płocki, poznański, bydgoski, kaliski i augustowski) oraz 60 powiatów.
W prawie cywilnym wprowadzony został Kodeks Napoleona, zaś sądownictwo było w dużym stopniu rzeczywiście niezależne; na jego czele stał Sąd Apelacyjny w Warszawie. Przy tym wszystkim Księstwo Warszawskie znajdowało się pod ścisłą kontrolą rezydenta francuskiego i francuskich dowódców wojskowych.
Powstanie Księstwa Warszawskiego spowodowało więc znaczne zmiany polityczne, zaś niewielkie społeczne. W zakresie gospodarczym nastąpiło pewne ożywienie, związane z rozwojem handlu z Saksonią, Austrią, Rosją i Francją. Z drugiej strony zmalał eksport zboża, w związku z wprowadzeniem blokady handlowej wobec Wielkiej Brytanii. Rosnący nieznacznie dochód narodowy w swej lwiej części przeznaczany był na rozbudowę wojska polskiego, także na utrzymanie wojsk francuskich, przebywających na terytorium Księstwa. Wiele kosztował też udział kilkunastotysięcznej Dywizji Księstwa Warszawskiego w walkach w Hiszpanii z powstańcami hiszpańskimi.
Po wybuchu w kwietniu 1809 nowej austriacko-francuskiej wojny, 32-tys. korpus wojsk austriackich uderzył na Księstwo Warszawskie. Nie było w nim wtedy garnizonów francuskich, zaś polskie liczyły tylko 16 tys. żołnierzy. Pozostawały pod dowództwem księcia gen. Józefa Poniatowskiego, który postanowił jednak stawić opór Austriakom. Po nierozstrzygniętej bitwie 19 kwietnia pod Raszynem, zajęli oni Warszawę. Gen. J. Poniatowski oddał nieufortyfikowaną stolicę, lecz wszczął działania wojenne na południu kraju, zajmując Lwów, Sandomierz, Lublin i Kraków. Zmusiło to Austriaków do opuszczenia Warszawy, a także Księstwa Warszawskiego, po ich klęsce w bitwie z Francuzami pod Wagram i wystąpieniu przeciw nim Rosji, sprzymierzonej na krótko z Francją.
Po wojnie francusko-austriackiej w 1809 r., Wielkie Księstwo Warszawskie powiększyło się o obszar III (tzw. wówczas Galicja Zachodnia) i częściowo I zaboru austriackiego (rejon Zamościa). Przyniosło to wzrost terytorium państwa z 103 do 155 tys. km², a ludności z 2,6 do 4,3 mil. osób. Nowe nabytki podzielone zostały na 4 departamenty (krakowski, lubelski, radomski i siedlecki) i 40 powiatów. Jednak część zaboru austriackiego, a mianowicie obwód tarnopolski, przekazany został Rosji, podobnie jak wcześniej obwód białostocki, część zaboru pruskiego, przy utworzeniu Księstwa Warszawskiego w 1807 r.
2 Pulk Piechoty Ksiestwa Warszawskiego sztandar.jpg|thumb|250px|
W czerwcu 1812 w ramach Wielkiej Armii Napoleona na Moskwę pomaszerowało także 90 tys. wojska polskiego. Większość oddziałów polskich była rozproszona w jednostkach francuskich, jedynie V korpus, liczący 32 tys. żołnierzy, pozostawał pod bezpośrednim zwierzchnictwem gen. J. Poniatowskiego. Polacy dzielnie walczyli w bitwie o Smoleńsk i pod Borodino, pierwsi wkroczyli do Moskwy, lecz z moskiewskiej wyprawy wróciło ich niespełna 24 tys. Rząd Księstwa Warszawskiego zamierzał wtedy odwrócić się od Napoleona i ponownie paktować z Aleksandrem I w sprawie odbudowy państwa polskiego. Książę J. Poniatowski pozostał jednak wierny cesarzowi i pomaszerował z ok. 30 tys. wojska polskiego do Saksonii, również pronapoleońskiej. Mianowany marszałkiem Francji, dowodził polskim korpusem w Bitwie Narodów pod Lipskiem 18 października 1813 r. i ranny utonął w Elsterze osłaniając odwrót armii Napoleona. Resztki armii polskiej wraz z Napoleonem wycofały się potem do Francji i dopiero po jego abdykacji wróciły do kraju pod rosyjską komendę wielkiego księcia Konstantego, brata Aleksandra I.
Po klęsce Napoleona w 1812 w Rosji, na terytorium Księstwa Warszawskiego wkroczyły wojska rosyjskie, kładąc praktycznie kres jego istnieniu. Formalnie Księstwo przestało istnieć w 1815 wskutek decyzji kongresu wiedeńskiego. Sprawa odtworzenia Polski stanęła na porządku dziennym Kongresu z inicjatywy cesarza Rosji Aleksandra I. Chciał jej utworzenia pod swym zwierzchnictwem, dla wzmocnienia wpływów Rosji w środkowej Europie. Ostro sprzeciwiły się temu Anglia, Austria i minister francuski Talleyrand, z różnych zresztą powodów. Do kompromisu doszło w czasie zamieszania w obradach Kongresu, związanego z powrotem Napoleona z Elby.
Gdy Kongres Wiedeński ostatecznie zdecydował o powstaniu Królestwa Polskiego pod protektoratem Rosji, Aleksander I przybrał tytuł króla polskiego.