br />
Królestwo Jerozolimskie to małe, krótkotrwałe państwo założone przez krzyżowców podczas
I wyprawy krzyżowej (1096-99) na terenie
Syrii i
Palestyny. Było ono
lennem stolicy apostolskiej.
Nazywane często I europejska kolonią było realizacją klasycznego ustroju lennego o bardzo rozbudowanych zależnościach
feudalnych.
Było ono wewnętrznie i zewnętrznie (z przyległymi państwami utworzonymi przez przywódców
krucjat) skłócone. W 1187 zdobył je
Saladyn. Dał mu jednak pewną niezależność, mimo to nie dostało się ono w ręce Europejczyków już nigdy.
Historia Królestwa
Królestwo powstało po zdobyciu
Jerozolimy przez uczestników
I wyprawy krzyżowej w 1099 roku. Miasto zostało całkowicie splądrowane, a ludność muzułmańska i żydowska wymordowana (Żydów spalono żywcem w
synagodze - 15 lipca 1099 r.). Zwycięzcy ustanowili chrześcijańskie
Królestwo Jerozolimskie, które obejmowało dawną
Fenicję,
Syrię i
Palestynę. Było to klasyczne państwo
feudalne z systemem
lennym.
- Gotfryd de Bouillon - władca Królestwa Jerozolimskiego w latach 1099-1100. Odmówił on przyjęcia tytułu króla w mieście, gdzie włożono Chrystusowi na głowę koronę cierniową. Nazwał się Obrońcą Grobu Świętego. Gotfryd zmarł jednak w roku następnym, a na króla koronował się jego brat, hrabia Edessy, Baldwin I.
- Baldwin I - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1100-1118. Poszerzył on terytorialnie królestwo, zdobywając Akkę, Sydon, oraz Bejrut. Podporządkował królestwu także pozostałe państwa chrześcijańskie jako lenna : Hrabstwo Edessy, które sam utworzył, Księstwo Antiochii oraz Hrabstwo Trypolisu. Liczba chrześcijańskich mieszkańców królestwa wzrosła znacznie po krucjacie w 1101, kiedy powołano Łacińskiego Patriarchę Jerozolimy. Włoskie państwa-miasta Wenecja, Piza i Genua odegrały ważną rolę wspomagajac króla Baldwina I swoimi okrętami podczas zdobywania portów, za co otrzymały na ich terenie autonomiczne strafy handlowe. Baldwin zmarł bezpotomnie w 1118, na tronie zastąpił go kuzyn Baldwin II hrabia Edessy.
- Baldwin II - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1118-1131. Baldwin II, pomimo kilkakrotnego pojmania przez Seldżuków, z powodzeniem rozwijał królestwo. W 1124 zdobył i włączył do królestwa Tyr. Po jego śmierci, królową została jego córka.
- Melisanda i jej mąż Fulko - królowie w Królestwie Jerozolimskim w latach 1131-1143. Po śmierci Fulko dalej panowała jego żona.
- Melisanda - królowa Królestwa Jerozolimskiego, która wraz ze swoim synem Baldwinem III] panowała w latach 1143-1153.
- Baldwin III - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1143-1162. W 1153 obalił rządy swojej matki Melisandy. Dyplomatyczne i strategiczne militarne błędy w rządach Baldwina III przyczyniły sie do późniejszego podbicia Jerozolimy. Po śmierci władcą został jego starszy brat.
- Amalryk I - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1162-1174. Po jego śmierci, królem został jego syn.
- Baldwin IV - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1174-1185. Był chory na trąd. Władzę regenta sprawował przez trzy lata jego kuzyn Baldwin V (koronowany na króla w 1183 r.). Wówczas w Królestwie Jerozolimskim rozpoczęły się walki stronnictw o przejęcie władzy nad Królestwem. Po jego śmierci, królem został syn jego siostry Sybilli.
W 1181 roku książę Antiochii, Renald, samowolnie zerwał zawieszenie broni z muzułmańskim
sułtanem Saladynem. W 1182 roku wysłał swoją flotę drogą lądową do
Zatoki Akabe, skąd rozpoczęła ona działania wojenne na
Morzu Czerwonym. Między innymi napadnięto na samo serce
Islamu, na
Mekkę. Wywołało to natychmiastową reakcję świata
muzułmańskiego, który zjednoczył się pod wodzą
sułtana Saladyna.
- Baldwin V - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1185-1186. Nie sprawował samodzielnie władzy, gdyż faktycznie królestwem rządził regent Rajmund III, hrabia Trypolisu. Po śmierci Baldwina V, królową została jego matka.
- Sybilla i Gwidon z Lusignan królowali w Królestwie Jerozolimskim w latach 1186-1192. Sułtan Saladyn zażądał od niego wypłacenia odszkodowania i zwrotu łupów zagrabionych przez Renalda. Wobec jego odmowy, rozpoczęła się wojna. Krzyżowcy ponieśli klęskę w bitwie pod Hittin (1187 r.).
W 1187 roku
sułtan Saladyn na czele swojej armii zajął
Tyberiadę,
Akkę,
Jaffę i wkroczył do
Jerozolimy.
Siły angielskie i francuskie (
III wyprawa krzyżowa) w 1191 roku zdobyły twierdzę
Akkę. Królem odbudowywanego Królestwa Jerozolimskiego ponownie został
Gwidon z Lusignan. W toku dalszych działań
Krzyżowcy uzyskali korzystny pokój (1192 r.) z
sułtanem Saladynem, dającym swobodny dostęp chrześcijanom do miejsc świętych w
Palestynie.
V wyprawa krzyżowa odzyskała
Jerozolimę w 1229 roku. W 1239 roku
Krzyżowcy zawarli sojusz z Syrią przeciwko Egiptowi, i wykorzystując spory pomiędzy
muzułmanami przejęli kontrolę nad całą
Galileą. W 1240 roku przejęli kontrolę nad Górą Tabor. W 1244 roku nastąpiła ostateczna utrata Jerozolimy.
- Konrad III - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1254-1268.
- Hugo I - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1268-1284.
- Karol z Anjou - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1277-1285.
- Jan II - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1284-1285.
- Henryk II - król Królestwa Jerozolimskiego w latach 1285-1291.
W 1291 roku upadła ostatnia twierdza
Krzyżowców w
Palestynie,
Akka. W ten sposób zakończyła się historia Królestwa Jerozolimskiego. Mimo tego wielu władców w okresie poźniejszym używało tytułu króla Jerozolimy.