Struktura Komisji
Po wejściu w życie Traktatu Nicejskiego członkami Komisji jest każdorazowo tyluż komisarzy, ile państw liczy Unia (obecnie 25 - znaczy to, że po wejściu Bułgarii, Chorwacji i Rumunii liczba to wzrośnie do 28). Każdy z komisarzy jest odpowiedzialny za określony dział pracy, są więc oni odpowiednikami ministrów w zwykłym rządzie. Ich wyznaczenia dokonuje jednak nie przewodniczący Komisji, lecz rządy poszczególnych państw.Członkowie komisji nie mogą czuć się związani żadnymi instrukcjami - są politykami, których powołanie rekomenduje Rada Europejska i zatwierdza Parlament Europejski. Ich zadaniem jest nadzór nad przydzielonymi im dyrekcjami generalnymi.
Tryb wyboru Komisji
Zgodnie z postanowieniami Traktatu z Nicei, nowa Komisja Europejska składa się z 25 członków (jeden komisarz na każde państwo). Traktat, który wszedł w życie 1 lutego 2003 r., określił tryb wyboru przewodniczącego Komisji.Po uzgodnieniu nazwiska kandydata na przewodniczącego Komisji, Parlament Europejski na sesji inauguracyjnej (20-23 lipca 2004 r.) głosował nad przyjęciem tej kandydatury (procedurę określił regulamin Parlamentu).
W porozumieniu z przewodniczącym-elektem Rada Unii Europejskiej sporządziła listę 24 komisarzy, którą zatwierdziła większością kwalifikowaną. Przewodniczący-elekt przedstawił następnie propozycje dotyczące zakresu obowiązków dla poszczególnych kandydatów na komisarzy. Na przełomie września i października odbyły się przesłuchania wszystkich kandydatów w Parlamencie Europejskim. Po przesłuchaniach, cały skład nowej Komisji Europejskiej stał się w Parlamencie przedmiotem głosowania. Procedurę powołania Komisji Europejskiej zakończyło głosowanie większością kwalifikowaną przez szefów rządów i państw. 8 listopada 2004 r., Komisja Europejska, po przejściach związanych ze skandalem wokół Rocco Buttiglionego i w nowym składzie rozpoczęła pracę.
Komisja Europejska po wejściu w życie Konstytucji Europejskiej w 2009 roku
Po wejściu w życie konstytucji Komisja liczyć będzie każdorazowo 2/3 liczby członków Unii (tzn. jeśli UE liczy 27 państw, to komisarzy będzie 18). Sposób wyboru Komisji nie ulegnie zasadniczej zmianie, poza faktem, że rządy wyznaczać będą nie komisarzy, lecz jedynie 3 kandydatów na ten urząd (w tym co najmniej jedną kobietę). Ostatecznego wyboru dokona przewodniczący.Prerogatywy
Komisja Europejska zajmuje się wszystkimi bieżącymi zagadnieniami dotyczącymi funkcjonowania Unii, a więc polityką rolną, gospodarczą, społeczną, obronnością i polityką międzynarodową itp. Oprócz tego Komisja jest instytucją zajmującą się konstruowaniem i przedstawianiem pod głosowanie Radzie Unii Europejskiej i/lub Parlamentowi Europejskiemu wszystkich aktów prawnych Unii. Komisja przygotowywuje też zazwyczaj propozycje traktatów i innych aktów prawa międzynarodowego, które są później dyskutowane na zebraniach Rady Europejskiej. Komisja Europejska nadzoruje też rządy państw członkowskich w sprawie wdrażania zmian prawa poszczególnych krajów wynikających z przystosowywania prawa krajowego do ustaleń unijnych. Komisja prowadzi też bieżące negocjacje z krajami kandydującymi do Unii. Przewodniczący Komisji Europejskiej jest oficjalną "głową" Unii, reprezentując ją w kontaktach międzynarodowych.Komisja Europejska jako jedyny organ wspólnotowy ma prawo inicjatywy ustawodawczej, jednak formalnie to nie ona decyduje o kierunku zmian zachodzących w Unii, gdyż wszelkie podstawowe decyzje polityczne są według prawa unijnego w gestii Rady i Parlamentu Europejskiego.
Historia Komisji
Poprzedniczkami Komisji Europejskiej były: powstała w 1952 r. Wysoka Władza, będąca organem zarządzającym EWWiS złożonym z funkcjonariuszy międzynarodowych, oraz istniejące od 1958 r. Komisja EWG i Komisja Euratomu. Wszystkie trzy organy zostały połączone w jednolitą Komisję Wspólnot Europejskich w 1967 r. na mocy Traktatu Fuzyjnego. Nazwa Komisja Europejska przyjęła się po wejściu w życie Traktatu z Maastricht i powstaniu Unii Europejskiej.| Przewodniczący | Państwo | Kadencja |
|---|---|---|
| Jean Rey Franco Malfatti Sicco Mansholt François-Xavier Ortoli Roy Jenkins Gaston Thorn Jacques Delors Jacques Santer Romano Prodi José Manuel Durão Barroso |
Belgia Włochy Holandia Francja W. Brytania Luksemburg Francja Luksemburg Włochy Portugalia |
1967-1970 1970-1972 1972-1973 1973-1977 1977-1981 1981-1985 1985-1995 1995-1999 1999-2004 1.11.2004- |
Terminologia
- A-item - określenie sprawy, która nie jest kontrowersyjna, nie wymaga dyskusji a jedynie zatwierdzenia przez wszystkich ministrów
- B-item - punkt posiedzenia, który wymaga dalszych ustaleń, nie jest gotowy do natychmiastowego zatwierdzenia
Aktualny skład Komisji
- José Manuel Durão Barroso
- Günther Verhuegen (przemysł)
- Jaques Barrot (transport)
- Margot Wallström (instytucje, strategie komunikacyjne)
- Siim Kallas (administracja)
- Franco Frattini (sprawiedliwość, wolność i bezpieczeństwo)
- Benita Ferrero-Waldner (sprawy zagraniczne)
- Louis Micheal (rozwój i polityka humanitarna)
- Vladimír Špidla (zatrudnienie, sprawy społeczne)
- Mariann Fischer Boel (rolnictwo)
- Olli Rehn (rozszerzenie UE)
- Markos Kyprianou (zdrowie)
- Stavros Dimas (ochrona środowiska)
- László Kovács (podatki)
- Charlie McCreevy (rynek wewnętrzny)
- Ingrida Udre (energia)
- Dalia Grybauskaitė (budżet)
- Joe Borg (rybołówstwo i sprawy morskie)
- Neelie Kroes (konkurencja)
- Viviane Reding (społeczeństwo informacyjne)
- Danuta Hübner (polityka regionalna)
- Ján Figeľ (edukacja, szkolenia, kultura)
- Janez Potočnik (nauka i badania)
- Joaquín Almunia (sprawy monetarne)
- Peter Mendelson (handel)
Zobacz też:
- oficjalna witryna Komisji: http://europa.eu.int/comm/
- witryna Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce: http://www.europa.delpol.pl/