Jan Miodek (ur. 7 czerwca 1946 w
Tarnowskich Górach) - wybitny językoznawca, popularyzator języka polskiego; profesor i dyrektor Instytutu Filologii Polskiej
Uniwersytetu Wrocławskiego; członek Komitetu Językoznawstwa
Polskiej Akademii Nauk oraz
Rady Języka Polskiego.
Życiorys
W latach młodości marzył o zawodzie dziennikarza. W 1963 rozpoczął studia na
Uniwersytecie Wrocławskim. Po obronie pracy magisterskiej
Nazwy miejscowe kulturalne typu Środa, Piątek, Wola, Osiek, zaproponowano mu staż asystencki w tamtejszej Katedrze Języka Polskiego.
W 1968 poślubił Teresę Taczanowską, którą poznał w czasie studiów. Kilka lat potem, urodził im się syn Marcin (obecnie doktorant Instytutu Filologii Germańskiej).
Od 1969 obecny na łamach
wrocławskiego dziennika Słowo Polskie, gdzie prowadzi rubrykę
Rzeczy o języku, zaś od 1987 – w
Telewizji Polskiej program
Ojczyzna polszczyzna. Publikuje również w najstarszym polskim miesięczniku
Wiedza i Życie.
W 1983 otrzymał
tytuł naukowy doktora habilitowanego, a także stanowisko
docenta Uniwersytetu Wrocławskiego. Podstawę kolokwium stanowiły dwie książki –
Rzecz o języku. Szkice o współczesnej polszczyźnie oraz
Kultura języka w teorii i praktyce.
Od maja 1989 jest dyrektorem Instytutu Filologii Polskiej
Uniwersytetu Wrocławskiego; w 1991 Senat tej uczelni przyznał mu stanowisko
profesora nadzwyczajnego, a już w 1995 tytuł profesorski odebrał z rąk
Lecha Wałęsy.
Nagrody
Jest laureatem wielu nagród:
Wojciecha Korfantego,
Hugona Steinhausa, Towarzystwa Przyjaciół Śląska w Warszawie, Loży Liderów w
Katowicach, Ministra Edukacji Narodowej (obecnie
Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu), rektora
Uniwersytetu Wrocławskiego, Złotej Kuli Wrocławskiej Izby Gospodarczej i wielu innych. Dwukrotnie został wybierany na najpopularniejszego mieszkańca
Wrocławia, jest również honorowym obywatelem
Tarnowskich Gór Kalet.
Najbardziej znane książki
- Syntetyczne konstrukcje leksykalne w języku polskim (1976)
- Kultura języka w teorii i praktyce (1983)
- Rzecz o języku (1983)
- Odpowiednie dać rzeczy słowo (1987, 1988, 1993)
- Ojczyzna polszczyzna (1990, 1991, 1996)
- Ojczyzna polszczyzna dla uczniów (1990, 1991, 1996)
- Przez lata ze słowem polskim (1991)
- Śląska ojczyzna polszczyzna (1991)
- Przez lata ze „Słowem Polskim” (1991)
- Nie taki język straszny (1992, 1996)
- O języku do kamery (1992)
- Nie taki język straszny (1992, 1996, 1997)
- Miodek drąży skałę (1993)
- Jaka jesteś, polszczyzno? (1996, 2000)
- Rozmyślajcie nad mową! (1998, 1999)
- ABC polszczyzny (2000)
- Duży Miodek (2002)
- Słownik ojczyzny polszczyzny (2002)