{{Język|
kolor=00cccc|
nazwa oryginalna=Gagauz|
kraj, region1=Mołdawia, Rumunia, Bułgaria|
liczba=150 tys.|
pozycja=poza pierwszą 100.|
rodzina=Języki uralo-ałtajskie *Języki tureckie **Języki oguzyjskie ***Język gagauski|
rodzaj=cyrylica, od 1993 - łacinka|
kraj, region2=Gagauzja (Mołdawia)|
agencja=?|
iso1=| iso2=gag |sil=GAG|
kod=| przymiotnik=(brak)|
}}
Język gagauski to język Gagauzów, ludu pochodzenia tureckiego, osiadłego w większości na terenie dzisiejszej południowej Mołdawii (dziś terytorium przez nich zamieszkałe jest wydzieloną administracyjnie autonomiczną jednostką państwa). Należy do rodziny języków tureckich i zaliczany jest do grupy języków oguzyjskich. Początek nowożytnego piśmiennictwa w tym języku datuje się dopiero na rok 1810, kiedy w Wiedniu została wydana pierwsza książka po gagausku. Pierwsze gagauskie słowo drukowane na terenie Mołdawii ukazało się w 1907 roku. Był to przekład Starego Testamentu autorstwa gagauskiego duchownego prawosławnego Michała Czakira, który wydał szereg innych książek o charakterze religijnym, a także stworzył pierwszy gagauski tytuł prasowy. Przełomem w historii języka gagauskiego był rok 1957, kiedy do jego zapisu zaczęto używać cyrylicy. W latach 1958-1961 język gagauski nauczany był w niektórych szkołach, wychodziły w nim gazety i używano go w radiofonii. Potem jednak zastąpiono go językiem rosyjskim. Powrót języka do szkół i uznanie go za język oficjalny nastąpiło dopiero w 1989 roku na mocy Ustawy Republiki Mołdowy o funkcjonowaniu języków używanych na terytorium Mołdawskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej z dnia 1 września 1989 roku. Obecnie w Mołdawii drukowane są książki i wydawane gazety w języku gagauskim, takie jak Saba Ałryzy (Gwiazda Poranna), Ana Sozu (Ojczyste Słowo), Gagauz Sesi (Gagauski Głos). Ważnym badaczem języka gagauskiego był Polak - profesor Tadeusz Kowalski (1889-1948), słynny turkolog Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Materiał wydrukowany z portalu zgapa.pl dnia 2021-02-24 21:52:45