Początki dynastii
Zamek Zollern, od którego wzięli nazwę leży na terenie dzisiejszego landu Badenia-Wirtembergia. Zamek ten do dziś jest w rękach rodu. Za praojca uważa się Burkcharda de Zolorin, żyjącego w XI w. Jego syn Fryderyk w 1111 r. otrzymał tytuł hrabiego. Hrabia Fryderyk III (zm. 1201)wraz z ręką Zofii von Raabs przejął w 1191 prawa do dziedziczenia urzędu burgrabiego Norymbergi. Od dwóch synów tej pary pochodzą dwie główne linie dynastii: frankońska i szwabska.Linia frankońska
Odziedziczyła dobra we Frankonii z burgrabstwem Norymbergi. Burgrabia Fryderyk III po okresie długotrwałego bezkrólewia zgłosił w 1291 r. kandydaturę Rudolfa z Habsburga do tronu niemieckiego. elektorzy zgodzili się na jego osobę uznając za niegroźnego i niezbyt potężnego. Według tradycji o wyborze Habsburga Hohenzollern powiadomił osobiście elekta.W 1363 r. burgrabia Fryderyk V został wyniesiony do godności księcia Cesarstwa (niem. Reichsfürst). Jego syn Fryderyk VI w 1415 w zamian za poparcie w wyborach cesarskich uzyskał od Luksemburgów Marchię Brandenburską wraz z tytułem elektora (od 1417). Od elektora Albrechta III Achillesa wywodzi się także starsza linia Hohenzollern-Ansbach. Wywodził się z niej m.in. Albrecht Hohenzollern, ostatni wielki mistrz zakonu krzyżackiego i pierwszy książę pruski.
W 1618 po śmierci Albrechta Fryderyka doszło do przejęcia Prus Książęcych przez linię elektorską. Od młodszych synów elektora Jana Jerzego (zm. 1598) wywodzą się: młodsza linia Hohenzollern-Ansbach (wygasła w 1806 i Hohenzollern-Bayreuth (wygasła w 1763).
W 1657 w wynku układów welawsko-bydgoskich Hohenzollernowie usykali suwerenność w Prusach. Elektor brandenburski Fryderyk III ogłosił się 18 stycznia 1701 r. w Królewcu królem w Prusiech (niem. König in Preussen). Fryderyk I Wielki zmienił ten tytuł w 1742 na król Prus (niem. König von Preussen). Po I i II wojnie śląskiej w wyniku podpisanego układu wrocławsko-berlińskiego w 1742 Fryderyk II Wielki zdobył większą część Śląska, pokonując Austrię Habsburgów.
Po rozbiciu II Cesarstwa Francuskiego Otto von Bismarck (zwany później Żelaznym Kanclerzem) dokonał zjednoczenia pod hegemonią Prus tzw. małych Niemiec i doprowadził do ogłoszenia 18 stycznia 1871 r. w Wersalu władcy Prus Wilhelma I cesarzem niemieckim. Po przegranej I wojnie światowej w 1918 Wilhelm II abdykował w obliczu rewolucji i wyemigrował do Holandii.
Dziś tytularnym cesarzem niemieckim i królem Prus jest Jerzy Fryderyk I (ur. 1976).
Mimo tak rozległych dziejów nazwisko Hohenzollern utożsamia się przed wszystkim z elektorami i królami Prus oraz cesarzami nowożytnych Niemiec.
władcy z linii frankońskiej
Elektorzy brandenburscy
- Fryderyk I
- Fryderyk II Żelazny
- Albrecht III Achilles
- Jan Cycero
- Albrecht
- Joachim I Nestor
- Jan Kostrzyński
- Joachim II Hector
- Jan Jerzy
- Joachim Fryderyk
- Jan Zygmunt
- Jerzy Wilhelm
- Fryderyk Wilhelm
- Fryderyk III (Fryderyk I jako król)
- Fryderyk I (Fryderyk III jako elektor)
- Fryderyk Wilhelm I
- Fryderyk II Wielki
- August Wilhelm (nie panował - następca tronu)
- Fryderyk Wilhelm II
- Fryderyk Wilhelm III
- Fryderyk Wilhelm IV
linia Hohenzollern-Ansbach
- Jerzy von Ansbach, książę Karniowa, książę Opola i Raciborza, pan Bytomia, Tarnowskich Gór i Bogumina
- Jerzy Fryderyk von Ansbach, książę Karniowa, książę Opola i Raciborza (potem Żagania), pan Bytomia, Tarnowskich Gór i Bogumina
Książęta Karniowa
Linia szwabska
Przejęli dobra w Szwabii z hrabstwem Zollern (Hohenzollern). W 1576 Hohenzollernowie szwabscy po śmierci hr. Karola I podzielili się na dwie linie: Hohenzollern-Hechingen (wygasła w 1869 na księciu Fryderyku Wilhelmie) oraz Hohenzollern-Sigmaringen. Już w następnym pokoleniu w 1623 r. obydwie linie wyniesiono do godności książąt. Jan Jerzy stał się księciem von Hohenzollern-Hechingen, a Jan księciem Hohenzollern-Sigmaringen.Książę Karol von Hohenzollern-Sigmaringen w 1866 w efekcie układów dyplomatycznych objął tron Rumunii. W 1881 przyjął tytuł króla. Jego starszy brat Leopold miał wg planów Bismarcka także zasiąść na tronie Hiszpanii po obaleniu I Republiki. Starania te stały się jednym z pretekstów wybuchu wojny francusko-pruskiej w 1870 r.
W 1947 r. pod naciskiem komunistów abdykował ostatni król Rumunii i ostatni władca z rodu Hohenzollernów, Michał I.
władcy z linii szwabskiej
Książęta Hechingen- Jan Jerzy, od 1623
- Jan, od 1623
- Karol I (ks. autonomicznej Rumunii 1866] , od 1878 pełna niepodległość , król od 1881) - 1866 – 1914
- Ferdynand (bratanek) - 1914 – 1927
- Michał I (wnuk) - 1927 – 1930 usunięty, ponownie 1940 – 1947,
- Karol II (ojciec, usunięty, zm. 1953) - 1930 – 1940
Wybrana literatura
- P. Mast, Die Hohenzollern in Lebensbildern, Graz Wien Köln 1988
- Dynastie Europy, p. red. A. Mączaka, Wrocław Warszawa Kraków 2003 (wyd. II).