 |
 |
Hans Christian Andersen (urodzony 2 kwietnia 1805 w Odense - zmarł 4 sierpnia 1875 w Rolighed koło Kopenhagi) - duński pisarz i poeta, najbardziej znany ze swej twórczości bajkopisarskiej.
Biografia
Syn szewca, wychowywany przez babkę, która pierwsza wprowadziła go w krainę baśni. Wiele motywów z opowieści babki zostało później wykorzystanych przez Andersena w jego utworach.Po śmierci ojca i powtórnym małżeństwie matki Andersen w 1819 wyjechał do Kopenhagi, z zamiarem zostania pisarzem.
W latach 1820 - 1821 uczęszczał do szkoły baletowej w Kopenhadze.
Za wszelką cenę starał się być jak najbliżej teatru, w którym zadebiutował jako autor w 1829 sztuką Kjaerlighed paa Nicolaj Taarn (Miłość na Wieży Mikołaja). Od tego czasu pisał sporo sztuk teatralnych, które nie zawsze cieszyły się powodzeniem. Dzięki wytrwałości dostał w 1822 stypendium królewskie, które umożliwiło mu dalszą naukę w szkole, a później studia.
Pewniejsza sytuacja materialna pozwoliła na kontynuowanie pracy twórczej i rozwijanie zainteresowań. Zwiedził niemal całą Europę.
Ciekawość świata i ludzi, ale także nieustanny niepokój ducha, poczucie osamotnienia, kompleksy, skomplikowany charakter dziwaka, nadmierna wrażliwość, egocentryzm uniemożliwiały mu znalezienie stałego miejsca i prowadzenie ustabilizowanego życia.
Miał wielu wybitnych i sławnych znajomych: Bertel Thorvaldsen, Oehlenschlager, Heiberg, Lind, Bjornson, Karol Dickens czy bracia Grimm.
W 1851 w wyrazie uznania dla wiedzy i zasług Andersena przyznano mu tytuł profesora, a w 1874 tytuł radcy.
Kariera
Debiutował w 1822 zbiorem utworów Młodzieńcze próby wydanych pod pseudonimem William Christian Walter.Twórczości dla dzieci początkowo nie traktował poważnie, raczej jako zajęcie na marginesie pisarstwa dla dorosłych. Jednak właśnie baśnie przyniosły mu wielki rozgłos i sławę. Pierwszy ich zbiór (Eventyr fortalte for Børn (Baśnie opowiedziane dla dzieci)), został wydany w Kopenhadze w roku 1835, a kolejne tomy ukazały się w latach 1836 i 1837. Zachęcony powodzeniem pierwszej serii, pisarz wydawał kolejne aż do roku 1872.
Wydał kilka tomów wierszy, wiele opowiadań, szkiców, powieści, sztuki teatralne. Także dziennik swojego życia.
Do najbardziej znanych powieści H. C. Andersena należą
- Improvisatoren (Improwizator, 1835, wyd. pol. 1857)
- OT (1836)
- Kun en Spillemand (Tylko grajek, 1937)
- Den grimme Ælling - Brzydkie kaczątko
- Tommelise - Calineczka
- Den lille Pige med Svovlstikkerne - Dziewczynka z zapałkami
- Sneedronningen. Et Eventyr i syv Historier - Królowa śniegu
- Keiserens nye Klæder - Nowe szaty cesarza
- Nattergalen - Słowik
Na język polski tłumaczyli je m. in. Stefania Beylin, Jarosław Iwaszkiewicz, Franciszek Mirandola i Władysław Syrokomla.
W 1956 powstała międzynarodowa nagroda dla najwybitniejszych twórców literatury dla dzieci - Medal im. H.C. Andersena, przyznawany co dwa lata przez IBBY, a także Lista Honorowa im. H.C. Andersena, na której umieszczane są najlepsze książki dla dzieci i młodzieży.
W roku 2005, z okazji dwusetnej rocznicy urodzin baśniopisarza Poczta Polska wypuściła dwa znaczki, na których znajdują się wizerunki postaci z dwóch popularnych bajek Andersena: z Małej Syrenki oraz Królowej Śniegu.
Natomiast w Danii postanowiono wydać wszystkie jego baśnie tak, jak je napisał - bez poprawek wydawnictw.
Linki zewnętrzne
- baśnie H. C. Andersena
- po polsku: Biblioteka Dzieci OnLine
- w jęz. oryginału (po duńsku): Arkiv for Dansk Litteratur