Greka - jeden z klasycznych języków starożytności, używany także na znacznych obszarach
Półwyspu Bałkańskiego i
Azji Mniejszej. Historia tego języka (czy też całej grupy
języków greckich) wygląda następująco:
- okres mykeński (ok. 3000 - ok. 1200 r. p.n.e.) - z tego okresu pochodzą pisane zabytki językowe odkryte na Krecie; są to dwa systemy pisma: pismo linearne A z XVII-XIV w. p.n.e. oraz pismo linearne B z XIV-XIII w. p.n.e.; nie zostało udowodnione, że (nieodczytanym) pismem linearnym A zapisane są teksty rzeczywiście w języku greckim.
- okres archaiczny (800 r. p.n.e. - 500 r. p.n.e.), z tego okresu pochodzą najwybitniejsze zabytki literatury starogreckiej, m.in. Iliada i Odyseja Homera, poematy Hezjoda itp.
- okres klasyczny (500 r. p.n.e. - 350 r. p.n.e.) - charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem językowym - liczne dialekty: joński, attycki, arkadyjski, cypryjski, eolski, dorycki; w okresie klasycznym działa Tukidydes, Arystofanes, Sokrates, mówcy ateńscy;
- okres hellenistyczny (350 r. p.n.e. - 150 p.n.e.) następuje wymieszanie się dialektów greckich i powstanie koine - dialektu wspólnego.
- okres rzymski (150 p.n.e. - 500 n.e.), występują dwa zwalczające się prądy literackie, azjanizm oraz attycyzm;
- okres bizantyjski (500 - 1452 r. n.e.) - następuje znaczne zróżnicowanie języka literackiego i potocznego (diglosja),
- okres turecki (1453-1827 r.) - okres niewoli tureckiej i upadku kultury greckiej,
- okres nowogrecki (po 1827 r.) - powrót do zróżnicowania językowego z okresu bizantyjskiego - obok siebie funkcjonują dwie odmiany greki: katharevusa - literacka, elitarna oraz dimotiki - potoczna, ludowa. Współcześnie różnice te zlikwidowano, wprowadzając jedną normę języka greckiego.
Zobacz też
