Geografia w Wikipedii
Pomóż rozwijać artykuły geograficzne w Wikipedii!!
Geografia
Geografia to
nauka przyrodnicza zajmująca się badaniem powierzchni
Ziemi (
przestrzeni geograficznej). Nazwa ta pochodzi od
greckich słów
hê gê = 'Ziemia' i
graphein = 'pisać'.
Geografia zajmuje się nie tylko analizą rozmieszczenia obiektów czy zjawisk na powierzchni Ziemi, ale także badaniem przyczyn takiego stanu rzeczy oraz wpływu człowieka na nie.
Metody badań
Podstawą tej nauki jest badanie przestrzennych zależności, a najczęściej stosowanym narzędziem jest
mapa.
Geografowie stosują różne podejścia badawcze:
- geografia ogólna stosuje podejście systematyczne, czyli grupuje wiedzę geograficzną w kategorie, tak by można ją było rozpatrywać na bardziej ogólnym poziomie,
- geografia regionalna bada systematyczne zależności i powiązania pomiędzy poszczególnymi kategoriami w danym regionie lub miejscu,
- opisowe - przeglądowy opis cech miejsca i ludności go zamieszkującej,
- analityczne - odpowiedź na pytanie, dlaczego jakieś zjawiska występują na danym obszarze.
Działy geografii
Dwa podstawowe działy geografii to
- geografia fizyczna, która zajmuje się środowiskiem przyrodniczym, jego cechami i zjawiskami je kształtującymi
oraz
- geografia społeczno-ekonomiczna (antropogeografia, geografia człowieka), która zajmuje się wszelkimi aspektami działalności człowieka i jego wpływu na środowisko przyrodnicze
Do pomocniczych nauk geografii należą
kartografia oraz
geograficzne systemy informatyczne.
Geografia znajduje zastosowanie w
planowaniu przestrzennym jednostek administracyjnych.
Historia geografii
Greccy uczeni jako pierwsi zajmowali się geografią jako nauką i filozofią. Największy wkład wnieśli
Tales z Miletu,
Herodot,
Eratostenes,
Arystoteles,
Strabon i
Ptolemeusz. Rzymianie w czasie swoich podbojów rozwinęli sztukę rysowania map.
W
średniowieczu do rozwoju tej dziedziny przyczynili się Arabowie (między innymi
Al-Idrisi,
Ibn Battuta czy Ibn Khaldun), którzy przejęli dziedzictwo naukowe Greków i Rzymian, aktywnie je rozwijając. W tym samym czasie horyzont geograficzny rozszerzył
Marco Polo. Wiek XV i XVI to epoka wielkich odkryć geograficznych. Napływ szczegółowych danych wymagał lepszych fundamentów teoretycznych oraz lepszych technik kartograficznych, czego wyrazem są
Geographia generalis Vareniusa i mapa świata
Merkatora.
W XVIII i XIX wieku geografia staje się oddzielną dziedziną nauki i zostaje wprowadzona do programów uniwersyteckich. W ciągu ostatnich dwustu lat nastąpił znaczny rozwój nauk geograficznych oraz stosowanych w nich metod i narzędzi badawczych. W 2. połowie XX wieku pojawiło się wiele nurtów krytycznych w stosunku do klasycznej geografii.
Najstarszą katedrą geografii w
Polsce jest
Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego w
Krakowie założona w 1849 roku i kierowana przez
Wincentego Pola.