W oficjalnym nazewnictwie nazwa użyta po raz pierwszy w XVII wieku. W wąskim pojęciu obejmuje jedynie ziemie Wyżyny Śląskiej, w szerszym rozumieniu także Opolszczynę, Śląsk Cieszyński i Opawski a więc także ziemie leżące w Czechach i Słowacji (okręg Czadcy). Historycznie stolicę stanowiło Opole, a siedzibami książąt śląskich były także Cieszyn, Oświęcim, Racibórz, Toszek i Zator.
Obecnie kraina podzielona na 2 części administracyjne: województwo opolskie - część zachodnia Górnego Śląska i województwo śląskie - wschodnia część regionu wraz z kilkoma powiatami z pogranicza Śląska (np. Żywiecczyzna, okolice Częstochowy). Pozostała część Górnego Śląska leży w Kraju Morawsko-Śląskim Republiki Czeskiej.
Na wschodzie i południu region silnie zindustrializowany przez przemysł ciężki, głównie kopalnictwo węgla i rud oraz oparte na poprzednim hutnictwo metali.
Większe miasta począwszy od źródeł Odry: Ostrawa, Opawa, Racibórz, Katowice, Bytom, Gliwice, Kędzierzyn-Koźle, Opole.