Filomaci – tajne stowarzyszenie młodzieży
wileńskiej, o celach społeczno-patriotycznych i samokształceniowych działające w latach 1817-23. Zlikwidowane przez władze
carskie po procesie w 1823. Twórcami
Filomatów byli między innymi Jan Czeczot, Józef Jeżowski,
Tomasz Zan i
Adam Mickiewicz.