Epika jest jednym z trzech podstawowych rodzajów literackich (oprócz
liryki i
dramatu). Ukształtowała się z ustnych sag, podań, legend, mitów o przeszłości.
Wyznacznikami epiki są:
- obecność narratora, który opowiada zdarzenia - jest on usytuowany na zewnątrz świata przedstawionego
- świat przedstawiony
- fabuła i akcja (układ przyczynowo-skutkowy zdarzeń)
- zapis prozą (wyjątki - epopeja "Pan Tadeusz", powieści poetyckie)
Gatunki epickie:
- powieść - utwór pisany prozą, obszerny, wielowątkowy, o dużej ilości bohaterów; np. "Qvo Vadis"
- nowela - utwór krótki, jednowątkowy, z małą ilością bohaterów i punkcie kulminacyjnym znajdującym się w zakończeniu; np. "Janko muzykant"
- epos - rozbudowany utwór wierszowany przedstawiający dzieje mitycznych, legendarnych lub historycznych bohaterów na tle wydarzeń przełomowych dla danej społeczności; np. "Iliada i Odyseja"
- opowiadanie - utwór niewielki, tematycznie ograniczony do jednego wątku, różniący się od noweli brakiem wyraźnej konstrukcji, luźnym układem akcji często wzbogacanej epizodami
- baśń - utwór opowiadający dzieje bohaterów z reguły fantastycznych, nie posiadający określonego miejsca oraz czasu (dawno, dawno temu za górami za lasami)
- legenda (podanie) - opowieść o bohaterze często o życiu świętego, męczennika ujawniająca czas i miejsce akcji
- mit - krótki utwór opowiadający dzieje starożytnych bogów lub bohaterów
- bajka
- satyra
Rozróżnia się epikę wierszowaną (epos, poemat epicki, powieść poetycka) oraz prozaiczną (nowela, powieść, opowiadanie).