Droga Mleczna - to
galaktyka spiralna, w której znajduje się m.in. nasz
Układ Słoneczny. Droga Mleczna inaczej nazywana jest Galaktyką. Zawiera około 200 miliardów
gwiazd i ma średnicę około 100.000
lat świetlnych. Na niebie
widziana jako jasna "smuga" przecinająca niebo. Taki wygląd spowodowany jest faktem, że oglądamy dysk galaktyki z wnętrza, jako że
Układ Słoneczny znajduje się w pobliżu płaszczyzny dysku galaktyki. Droga mleczna świeci najjaśniej w okolicy gwiazdozbioru
Strzelca, w którym to kierunku znajduje się centrum Galaktyki. Pas Drogi Mlecznej sięga na północy do gwiazdozbioru
Kasjopei a na południu do gwiazdozbioru
Krzyża Południa. Odzwierciedla to silne nachylenie płaszczyzny równika galaktycznego do płaszczyzny
równika. Płaszczyzna Galaktyki jest także silnie nachylona do płaszczyzny
ekliptyki czyli orbity
Ziemskiej.
Starożytni Grecy wierzyli, że Droga Mleczna powstała z kropel rozlanego mleka, którym
Hera karmiła
Heraklesa.
Wiek
W 2004 rogu grupa astronomów (Luca Pasquini, Piercarlo Bonifacio, Sofia Randich, Daniele Galli i Raffaele G. Gratton) oszacowała wiek Galaktyki na podstawie pomiaru zawartości berylu w gwiazdach NGC 6397. Ten pomiar pozwolił oszacować wiek naszej Drogi Mlecznej na 13 600 ± 800 milonów lat.
Budowa
Droga mleczna to duża
galaktyka spiralna o
masie ok. 10
12 mas Słońca. Dysk galaktyczny ma ok. 100.000
lat świetlnych średnicy. Droga mleczna widziana z boku przypomina dysk z soczewkowatym zgrubieniem w części środkowej. Centrum Drogi Mlecznej leży ok. 27.000 lat świetlnych od Słońca, z Ziemi widoczne w gwiazdozbiorze
Strzelca. Ze względu na położenie Układu Słonecznego wewnątrz dysku Galaktyki, nie potrafimy jednoznacznie rozstrzygnąć, czy Galaktyka jest typu spiralnego (typ S), czy spiralnego z poprzeczką (typ SB).
Gwiazdy w galaktyce krążą wokół jądra gdzie wedle ostatnich badań znajduje się
supermasywna czarna dziura. Najbardziej prawdopodobnym miejscem jej lokalizacji jest
Sagittarius A*. Układ Słoneczny dokonuje pełnego obiegu wokół jądra w czasie 226 milionów lat (
rok galaktyczny), czyli w czasie "życia" Słońca będzie ok. 25 obrotów. Prędkość orbitalna wynosi 217 km/s (np. odległość roku świetlnego pokonuje w czasie 1400 lat, a 1
AU w czasie 8 dni) Prędkość orbitalna gwiazd nie zależy mocno od odległości od jądra i przeważnie wynosi od 200 do 250 km/s, co naturalnie oznacza, że okresy obiegu różnią się znacznie dla gwiazd znajdujących się w różnych odległościach od centrum Galaktyki. Galaktyka nie rotuje jak
ciało sztywne a jej widoczna struktura jest, tak jak u innych
galaktyk, efektem dynamicznym przypominającym nieco
falę stojącą (fala gestości).
Nasza Galaktyka jest najprawdopodobniej galaktyką spiralną SBc lub SBb (zgodnie z klasyfikacja Hubbla).
Znane są cztery główne
ramiona Galaktyki a także co najmniej dwa mniejsze:
- Ramię Trzech Kiloparseków
- Ramię Krzyża
- Ramię Strzelca
- Ramię Oriona
- Ramię Perseusza
- Ramię Zewnętrzne
Wymieniane są czasem także:
- Ramię Węgielnicy
- Ramię Tarczy
- Ramię Kila
Odległość miedzy Ramieniem Oriona a Ramieniem Perseusza wynosi ok. 6500 lat świetlnych. Ramiona można opisać
spiralą logarytmiczną.
Dysk otoczony jest kulistym
halo składającym się ze starych gwiazd oraz
gromadami kulistymi.
Sąsiedztwo galaktyki
Droga Mleczna,
Galaktyka Andromedy oraz M33 są głównymi elementami
Grupy Lokalnej Galaktyk. Jest to zbiór 35 blisko siebie położonych galaktyk. W pobliżu Drogi Mlecznej znajduje się także kilka galaktyk karłowatych. Największą z nich jest
Wielki Obłok Magellana o średnicy 20.000 lat świetlnych. Najmniejsze z nich mają tylko 500 lat świetlnych średnicy.
Najbliższą podobną do Mlecznej Drogi galaktyką jest
M31 widoczna w
gwazdozbiorze Andromedy.