Choroba jest to ogólne określenie każdego odstępstwa od stanu określanego jako pełnia
zdrowia organizmu. Dokładne sprecyzowanie stanu określanego jako choroba jest równie trudne jak określenie stanu pełni zdrowia, gdyż podlega subiektywnej ocenie. Zwalczaniem chorób u ludzi zajmuje się
medycyna, a u zwierząt
weterynaria. Nauką o
chorobach roślin jest
fitopatologia. Poznanie przyczyn chorób pozwala na zapobieganie im czyli profilaktykę chorób. Na poziomie społeczeństw, populacji czy na poziomie globalnym stosując metody
epidemiologiczne można wpływać na zwalczanie chorób trapiących te skupiska ludzkie prowadząc politykę zdrowotną (zdrowie publiczne).
Choroba polega na uszkodzeniu funkcji lub struktury organizmu. O zaistnieniu choroby można mówić wtedy, gdy działanie
czynnika chorobotwórczego powoduje przekroczenie zdolności organizmu do adaptacji, co z kolei wywołuje niepożądane, szkodliwe następstwa.
Największą i najlepiej poznaną grupą chorób są
choroby zakaźne.
Inne grupy chorób to:
- choroby genetyczne
- choroby wywołane urazem lub przeciążeniem
- choroby psychiczne
- choroby autoimmunologiczne
- choroby z niedożywienia, przekarmienia lub niedoborów pokarmowych
- choroby hormonalne
- choroby o nieznanej przyczynie (etiologii)
Czynniki chorobotwórcze
Czynniki chorobotwórcze są następujące:
- czynniki chemiczne (zatrucia)
Klasyfikacja chorób
Ze względu na:
- etiologię:
- podstawy anatomiczno-topograficzne:
- wiek i płeć:
- kobiece
- podeszłego wieku
- wieku dziecięcego
- zasięg zmian chorobowych:
- czynnościowe
- zwyrodnieniowe
- mechanizmy czynnościowe:
- alergiczne
- zwyrodnieniowe
- dyscypliny medyczne:
- dziedziczne
- wrodzone
Przebieg choroby
I. OKRES UTAJENIA (dla chorób zakaźnych OKRES WYLĘGANIA)
Trwa od zadziałania czynnika chorobotwórczego do wystąpienia objawów.
II. OKRES ZWIASTUNÓW (prodromalny)
Trwa od pojawienia się pierwszych objawów do pełnego rozwoju objawów klinicznych.
Okres ten może kończyć się wyzdrowieniem, ponieważ mechanizmy obronne ustroju mogą być bardzo silne i zahamować rozwój choroby.
III. OKRES JAWNY
To okres, w którym występują podstawowe objawy choroby:
- podmiotowe (odczuwane przez pacjenta)
- przedmiotowe (widoczne)
Przebieg tego okresu zależy od reakcji ustroju na bodzieć patologiczny. Pod względem nasilenia procesu chorobotwórczego dzielimy na:
- ostre
- podostre
- przewlekłe
IV. OKRES ZDROWIENIA
Pełne wyzdrowienie oznacza likwidację wszystkich zaburzeń i przywrócenie pełnej funkcji ustroju.
Klasyfikacje diagnostyczne
Światowa Organizacja Zdrowia publikuje obszerną klasyfikację chorób znaną pod nazwą
Międzynarodowa statystyczna klasyfikacja chorób i przyczyn zgonów (
International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems -
ICD-10).
Amerykańskie Stowarzyszenie Medyczne proponuje klasyfikację
DSM-IV, używaną także w Polsce.