Bazylika (od greckiego βασιλικός królewski) – pierwotnie budowla w starożytnej Grecji w której urzędowali archontowie. Następnie w starożytnym Rzymie hala targowo-sądownicza na głównym rynku (forum).
Bazylika starożytna była to budowla na planie prostokąta, która mogła być jedno- lub wielonawowa, kryta lub odkryta, z wejściem na krótszym lub dłuższym boku, z absydą lub bez, parterowa lub piętrowa.
Wyróżnia się dwa typy bazyliki rzymskiej:

• orientalną, która miała wejście (lub wejścia) na dłuższym boku, a jej wnętrze było podzielone na nawę środkową i przejście, które biegło wokół niej i
• grecką, która miała wejście na jednym z krótszych boków z absydą naprzeciwko.

Chrześcijanie, nie chcąc korzystać z pogańskich świątyń i budować podobnych, zaadoptowali bazylikę grecką na swoje świątynie. W IV wieku uzyskała wiele charakterystycznych elementów, m.in. wydłużony plan o wyraźnym założeniu osiowym oraz drewnianą więźbę (otwartą lub oddzieloną drewnianym stropem.
Od średniowiecza nazwę bazylika przyznawano także świątyniom, traktując je jako tytuł honorowy nadawany niektórym kościołom, najczęściej będącym siedzibą wysokiej rangi dostojnika kościelnego np. biskupa albo legata papieskiego. Tytuł bazylika większa (basilica maior) jest zarezerwowany dla kościołów własnych papieża z tronem papieskim, bazylika mniejsza (basilica minor) – dla pozostałych.
W architekturze nazwą bazylika, niezależnie od funkcji kanonicznych które ten kościół pełni, określa się typ kościoła wielonawowego o nawie głównej wyższej od naw bocznych i posiadającej własne okna (ponad dachami naw bocznych). Natomiast podobny kościół, w którym nawa główna nie posiada okien, jest nazywany pseudobazyliką.

Materiał wydrukowany z portalu zgapa.pl dnia 2021-01-17 00:35:00