Baptyzm - nurt
wyznań chrześcijańskich (w Polsce
Kościół Chrześcijan Baptystów,
Biblijny Kościół Baptystyczny) akcentujących indywidualizm w relacji do
Boga i nadrzędną rolę
Pisma Świętego (66 ksiąg
Starego i
Nowego Testamentu).
Zbawienie nie jest według Baptystów osiągalne na podstawie uczynków, lecz jedynie łaską
Boga przez osobistą
wiarę w zbawcze dzieło odkupienia z
grzechu poprzez ofiarę
Jezusa Chrystusa. Baptyści udzielają
chrztu wyłącznie tym, którzy świadomie wyrażają żal za grzechy i wyznają wiarę w Chrystusa. Akcentują autonomię poszczególnych
zborów, są też zwolennikami rozdziału kościoła i państwa. Baptyści różnią się często między sobą w istotnych kwestiach:
predestynacja bądź
wolna wola, pewność bądź utracalność
zbawienia, stosunek do służby wojskowej i inne.
Historia
Baptyzm powstał w wyniku zetknięcia się prześladowanych przez władze
angielskie independentów z ocalałymi z prześladowań
anabaptystami. Pierwszy zbór baptystów powstał w 1609 roku w
Amsterdamie pod przywództwem Jan Smyth, ale z powodu prześladowań wkrótce przestał istnieć. Następnie odrodził się w 1611 roku pod
Londynem, a jego przywódcą był Tomasz Helwys.
W
Ameryce Północnej propagatorem baptyzmu był założyciel kolonii
Rhode Island - Roger Wiliams. Pierwszy zbór baptystyczny w kontynentalnej Europa powstał w 1834 roku, a na ziemiach polskich w 1858. Początkowo baptystami byli głównie zamieszkujący ziemie polskie Niemcy (w okresie międzywojennym baptyści polscy i niemieccy łączyli się w oddzielne organizacje kościelne).
W 1905 roku powstał Światowy Związek Baptystów (
Baptist World Alliance), liczący w 1993 147 tysięcy zborów, skupiających 38 milionów członków. Do związku nie należy wiele zborów
fundamentalistycznych, przeciwnych
ekumenizmowi Związku.
Poglądy baptystów
Bapytyści odrzucają istnienie
- świętych miejsc - uważają, że kościół jest tam, gdzie zbierają się wierzący w imię Chrystusa;
- świętego czasu - oddawanie czci Bogu powinno następować zawsze i wszędzie;
- świętej kasty - wszyscy chrześcijanie są kapłanami i nie potrzebują pośredników; urzędy kościelne ustanawia i powołuje na nie sam zbór;
- świętych rytuałów - poza ustanowionymi przez Jezusa Ustanowieniami - chrztem i komunią.
Nazwa "baptyści" odnosi się do najbardziej istotnej cechy wyróżniającej z innych wyznań
protestanckich: kwestionowania praktyki udzielania
sakramentu chrztu małym dzieciom. Baptyści uważają, że jest ona sprzeczna z nauką i praktyką Nowego Testamentu, bezwartościowa, a nawet szkodliwa, bo sugeruje, że można być chrześcijaninem w sposób bierny "z urodzenia".
Takiemu podejściu przeciwstawiają konieczność podjęcia przez każdego człowieka osobistej decyzji naśladowania Chrystusa, po której dopiero może nastąpić świadome przyjęcie chrztu wiary połączone z aktywnym włączeniem się w życie Kościoła.
Wbrew pozorom takie postawienie sprawy nie spowodowało zawężenia oddziaływania baptystów jedynie na moralne i intelektualne elity: w ciągu swej prawie 400-letniej historii, baptyści byli częścią wielu
przebudzeń religijnych dosięgających swym zasięgiem wszystkich szczebli drabiny społecznej. W ich wyniku stali się jednym z głównych wyznań protestanckich w skali światowej.
Znani baptyści
- John Bunyan - XVII-wieczny klasyk literatury angielskiej
- Charles Spurgeon - uważany za jednego z największych kaznodziejów w historii Anglii
- Billy Graham - najbardziej popularny i ceniony ewangelista międzynarodowy XX wieku
- Martin Luther King - działacz na rzecz obrony praw człowieka, laureat pokojowej nagrody Nobla;
- J. D. Rockefeller - przemysłowiec i filantrop
- Harry Truman - były prezydent Stanów Zjednoczonych
- Jimmy Carter - były prezydent Stanów Zjednoczonych, aktualnie działający na rzecz światowego pokoju
- Josh McDowell - uznany autorytet na polu apologetyki biblijnej, wykładowca i ewangelista, autor ponad 40-tu książek. Josh ostatnio odwiedził Polskę na zaproszenie Ministra Edukacji
- Amy Lee - wokalistka rockowego zespołu Evanescence, niekiedy poruszająca tematy religijne w tekstach utworów zespołu.