Australia – najmniejszy z
kontynentów, jego powierzchnia (wraz z
Tasmanią i okolicznymi wyspami) wynosi 7,7 mln km
2.
Położenie geograficzne
Kontynent australijski leży na półkuli południowej, między 11 i 39 st. szerokości geograficznej południowej i między 113 i 153 st. długości geograficznej wschodniej. Otaczają go dwa oceany:
Spokojny (od wschodu) i
Indyjski (od zachodu). Nie łączy się z żadnym innym kontynentem.
Warunki geologiczne
Australia wchodziła kiedyś w skład
superkontynentu Gondwany. Końcowy kształt (po oderwaniu od Gondwany) nadała jej
orogeneza kaledońska, która połączyła dwa najstarsze elementy jej budowy geologicznej, południową i północną tarczę krystaliczną i
orogeneza hercyńska, podczas której uległa wypiętrzeniu
geosynklina wytworzona w
paleozoiku na wschodzie kontynentu. Orogeneza alpejska spowodowała ruchy w obrębie Gór Wododziałowych. Obniżenie poziomu wód oceanu w okresie
plejstocenu umożliwiło migrację
roślinności,
zwierząt i
ludzi z północy, a w okresie polodowcowym klimat uległ osuszeniu. Na wschodzie kontynentu znajdują się masywy górskie wypiętrzone w orogenezie hercyńskiej, na zachodzie rozciągają się rozległe wyżyny. Pomiędzy wyżynami i górami rozciągają się niziny a pod nimi znajduje się
Wielki Basen Artezyjski. Średnia wysokość kontynentu wynosi 292 m n.p.m. W budowie kontynentu wyróżnia się:
Od północnego-wschodu Australię otacza
Wielka Rafa Koralowa (długości ponad 2000 km).
Na obszarze Australii występuje 6 dużych obszarów pustynnych lub półpustynnych:
Australijskie rekordy
- Największa depresja: jezioro Eyre – 12 m p.p.m.
- Najwyższe wzniesienie: Góra Kościuszki – 2228 m n.p.m.
- Największy basen jeziorny: jezioro Eyre – 9,5 tys km², zasolenie zmienne w zależności od ilości wody od poniżej 50 do powyżej 300 ‰
- Największy basen artezyjski: Wielki Basen Artezyjski – 1554 km²
- Największa rzeka: Murray - Darling — 3490 km dł., przepływ 1000 m³/sek, powierzchnia dorzecza 1070 km²
- Najniższe średnie opady roczne (w porównaniu z pozostałymi kontynentami)
- Najwyższa notowana temperatura powietrza – 53°C, Cloncurry, 187 m n.p.m., 16 styczeń 1889
- Najniższa notowana temperatura powietrza – (–22°C), Charlotte Pass, 1755 m n.p.m., 29 czerwiec 1994
Jeziora
Linia brzegowa
Linia brzegowa liczy 25 760 km:
Wyspy i półwyspy
Klimat
Australia leży w zasięgu trzech stref klimatycznych:
Flora
Australia z Tasmanią tworzy odrębne
florystyczne państwo australijskie. 75% roślin tego obszaru to
endemity. Wynika to z długotrwałej
izolacji geograficznej.
Florystycznie można Australię z Tasmanią podzielić na 3 obszary florystyczne:
- północno-wschodnioaustralijski - 4 endemiczne rodziny, 200 endemicznych rodzajów
- prowincja północnoaustralijska
- prowincja queenslandzka
- prowincja południowo-wschodnioaustralijska
- prowincja tasmańska - 1 endemiczna rodzina i 13 endemicznych rodzajów
- południowo-zachodnioaustralijski - 4 endemiczne rodziny
- centralnoaustralijski (Eremea) - 85 endemicznych rodzajów
Fauna
Do najlepiej znanych zwierząt australijskich należą
endemiczne ssaki, uznawane za pierwotne z racji cech, które łączą je z gadami. Mowa o jajorodnych
stekowcach, których odkrycie stalo się ongiś prawdziwą sensacją naukową. Nie mniej interesującą grupą są
torbacze, przy czym te nie są ograniczone do
krainy australijskiej, bowiem występują też w Ameryce Południowej.
w przygotowaniu