{{Język|
kolor=000099| barwa=ffffff|
nazwa oryginalna=English|
kraj, region1=
Wielka Brytania,
Stany Zjednoczone,
Kanada,
Australia,
Nowa Zelandia i inne|
liczba=600 milionów|
pozycja=2.|
rodzina=
Języki indoeuropejskie*
Języki germańskie**
Języki zachodniogermańskie***
Język angielski|
rodzaj=
łaciński|
kraj, region2=
Stany Zjednoczone,
Wielka Brytania,
Australia,
Kanada i inne, jeden z urzędowych w
ONZ i
Unii Europejskiej|
agencja=?|
iso1=en| iso2=eng| sil=ENG|
kod=en| przymiotnik=Angielska|
język=Angielski| przymiotnik2=angielskiego|
}}
Język angielski jest
językiem urzędowym w
Wielkiej Brytanii, jej terytoriach zależnych i w większości jej byłych kolonii i dominiów, m.in.
Irlandii,
Stanach Zjednoczonych,
Kanadzie,
RPA,
Australii i
Nowej Zelandii. Jest też jednym z sześciu języków oficjalnych
ONZ, od XX wieku najczęściej używany język w kontaktach międzynarodowych.
Wszystkie kraje i terytoria z urzędowym angielskim na stronie:
Rozprzestrzenienie języków urzędowych
Język angielski jest bardzo mocno zróżnicowany geograficznie.
Dialekty różnią się fonetyką, słownictwem i do pewnego stopnia gramatyką.
Pisownia i fonetyka
Alfabet angielski jest obecnie tożsamy z
alfabetem łacińskim i składa się z dwudziestu sześciu liter:
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z
Pisownia angielska, zwłaszcza samogłosek, jest bardzo nieregularna.
Występuje dość duże geograficzne zróżnicowanie wymowy.
W wielu dialektach znika głoska „r” w wygłosie, zmienia się wymowa niektórych samogłosek.
W angielskim sylaby mają budowę grupa spółgłosek-samogłoska-grupa spółgłosek (CVC), przy czym ostatnia spółgłoska jest bardzo rzadko pomijana. Tak np. sylaby pisane „so”, „no” wymawia się z dodanym końcowym „w” (według polskiej pisowni – „ł”).
W pisowni angielskiej wielkich liter używa się częściej niż w polskiej, choć rzadziej niż w niemieckiej.
Istnieją tablice częstości występowania liter w języku angielskim.
Najpopularniejszymi literami są: „e” (56× tyle, co najrzadsze „q”), „a” (43×), „r” (39×), „i” (38×), „o” (36×), „t” (35×) i „n” (34×).
Jeśli chodzi o dwuliterowe zbitki, to najczęściej pojawiają się „th”, „he”, „in”, „er”.
Gramatyka
Język angielski jest językiem w przeważającej mierze analitycznym. Wyróżnia się dwie liczby rzeczownika, liczba mnoga jest zwykle regularnie tworzona przez
sufiks -s lub jeden z jego alomorfów.
Przymiotniki
Przymiotniki odmieniają się tylko przez stopnie – równy, wyższy i najwyższy. Są dwie odmiany: dla krótkich przymiotników używa się odmiany za pomocą sufiksów
-er i
-est, dla długich za pomocą słów pomocniczych
more i
most. Niektóre przymiotniki stopniują się nieregularnie. Przed stopniem najwyższym przymiotnika najczęściej stawia się rodzajnik określony
the. Tę samą funkcję może również pełnić zaimek dzierżawczy.
Znaczenie | Stopień równy | Stopień wyższy | Stopień najwyższy |
---|
Dobry (nieregularny) | good | better | the best |
Wysoki | tall | taller | the tallest |
Interesujący | interesting | more interesting | the most interesting |
Czasowniki
Większość czasowników ma pięć form: formę teraźniejszą i przeszłą, imiesłów bierny i czynny, i formę trzeciej osoby liczby pojedynczej. Dwie ostatnie tworzy się regularnie z formy teraźniejszej sufiksami
-ing oraz
-s. Wyjątki to
have (
has) oraz
be (
is)
W odmianie regularnej forma przeszła oraz imiesłów bierny są równe i tworzone z formy teraźniejszej sufiksem
-ed. Jest bardzo dużo
czasowników nieregularnych w języku angielskim, większość z nich odmienia się jednak według kilku stałych wzorów. Niektóre czasowniki mają więcej niż jedną formę – czasem zależy to od dialektu, w niektórych przypadkach zmienia to znaczenie czasownika.
Przykłady czasowników nieregularnych:
Znaczenie | Forma teraźniejsza | Forma przeszła | Imiesłów bierny |
---|
Robić | do | did | done |
Kłaść | put | put | put |
Grać (regularny) | play | played | played |
Czasy gramatyczne
W języku angielskim występuje szesnaście czasów. Każdy z czterech podstawowych czasów:
- present
- past
- future
- future in the past
występuje w czterech aspektach czasowych:
- simple
- continuous
- perfect
- perfect continuous
stąd mamy szesnaście kombinacji:
- present
- present simple, np. I do
- present continuous, np. I am doing
- present perfect, np. I have done
- present perfect continuous, np. I have been doing
- past
- past simple, np. I did
- past continuous, np. I was doing
- past perfect, np. I had done
- past perfect continuous, np. I had been doing
- future
- future simple, np. I will do
- future continuous, np. I will be doing
- future perfect, np. I will have done
- future perfect continuous, np. I will have been doing
- future in the past
- future simple in the past, np. I would do
- future continuous in the past, np. I would been doing
- future perfect in the past, np. I would have done
- future perfect continuous in the past, np. I would have been doing
Wyboru czasu gramatycznego w zdaniu dokonuje się w zależności od sytuacji.
Wpływ na język polski
Z języka angielskiego do polskiego przechodzi ogromna ilość wyrazów. Są to głównie terminy naukowo-techniczne (np.
komputer) i związane z kulturą (np.
hamburger,
baseball).
Przyjęły się też pewne angielskie zwroty konwersacyjne – przede wszystkim
OK (w Polsce wymawiane
okej) i
sorry (w Polsce wymawiane
sory).
Część pożyczek pochodzi z angielskiego języka pisanego i w tych przypadkach polska wymowa wynika z ich pisowni. Na przykład
computer wszedł do języka polskiego jako
komputer a nie np.
kompjuter, co by było bliższe wymowie angielskiej. Inne wyrazy są zapożyczone z języka mówionego, skutkiem czego ich wymowa polska naśladuje angielską, na przykład
baseball jest wymawiane jako
bejzbol.
W mniejszym, ale zauważalnym stopniu, język angielski wpływa też na:
- pisownię – rosnące użycie wielkich liter, kropka dziesiętna
- gramatykę – bezłącznikowe łączenie morfemów w wyrazach, np. autosalon
Certyfikaty językowe
Język angielski należy do najpopularniejszych i najczęściej nauczanych języków obcych świata. Istnieje wiele egzaminów zaświadczających znajomość angielskiego na różnych poziomach.
Są to m.in. KET,
PET,
FCE,
CAE, CPE,
TOEFL, BEC
Częste błędy
Do częstszych błędów, jakie popełniają obcokrajowcy uczący się języka, jest błędne użycie słów, które choć brzmią podobnie do słów języka ojczystego, mają odmienne znaczenie.
Polskie słowo | Znaczenie | Podobne angielskie słowo | Znaczenie | Uwagi
|
---|
aktualny | current | actual | rzeczywisty
|
aleja | avenue | alley | zaułek, uliczka
|
bilion | trillion | billion | miliard | W języku angielskim, zwłaszcza w USA, obowiązuje inne nazewnictwo dużych liczb (patrz: Nazwy dużych liczb)
|
ewentualnie | possibly | eventually | w końcu
|
ewidencja | record | evidence | dowód
|
konkurencja | rivalry, competition | concurrence | współpraca, zgodność
|
konsekwentny | consistent | consequent | wynikający
|
konwenans | custom | convenience | wygoda
|
kreatura | scoundrel, contemptible person | creature | stworzenie, istota żywa
|
kwota | amount | quota | limit, udział | Ostatnio media tłumaczą terminy prawa europejskiego typu „milk quota” na „kwota mleczna” itp.
|
lektura | reading matter | lecture | wykład
|
lunatyk | sleepwalker | lunatic | szalony
|
mol (owad) | moth | mole | kret | W chemicznym znaczeniu mole to mol
|
pasta | paste | pasta | makaron | Angielski odpowiednik to rowniez macaroni
|
patetyczny | pompous | pathetic | żałosny
|
paragon | receipt | paragon | ideał, archetyp
|
polityka | politics | policy | plan działania, zasady
|
rejs | cruise,voyage | race | rasa; wyścig; bieg
|
sukcesywny | gradual | successful | zakończony powodzeniem | Istnieje też słowo successive oznaczające kolejny, następujący
|
sympatia | liking | sympathy | współczucie, zrozumienie
|
szkoła publiczna | tuition-free school | public school (brytyjskie) | szkoła prywatna | Amerykańskie public school i private school znaczą odpowiednio: szkoła publiczna i szkoła prywatna
|
Terminy o częściowo pokrywającym się znaczeniu:
Polskie słowo | Angielskie słowo | Wspólne znaczenie | Tylko polskie
|
---|
adapter | adapter | urządzenie przenoszące sygnał między dwoma rodzajami przewodów (lub ogólnie jakieś urządzenie umożliwiające połączenie dwóch różnych standardów) | gramofon
|
mandat | mandate | Upoważnieunie | Kara pieniężna
|
narkotyk | narcotic | Środek znieczujający (np. morfina) | Dowolny środek psychotropowy lub uzależniający
|
Polskie słowo | Angielskie słowo | Wspólne znaczenie | Tylko angielskie
|
---|
adresować | to address | kierować do kogoś, umieszczać adres | zająć się jakąś kwestią
|
kamera | camera | urządzenie do nagrywania filmów (video camera) | aparat fotograficzny (still camera)
|
impresja | impression | wrażenie | odcisk; odbitka
|
papier | paper | materiał uzyskiwany z drewna | praca naukowa
|
student | student | uczeń szkoły wyższej | uczeń dowolnej szkoły
|