Pochodził z Wileńszczyzny, 11 maja 1828 doznał objawienia religijnego, po czym udał się do Petersburga; w 1840 r. pojawił się w Paryżu, gdzie zgromadził wokół siebie uczniów spośród polskich emigrantów, m.in. Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i Seweryna Goszczyńskiego. W 1842 usunięty z Francji pod zarzutem szpiegostwa na rzecz Rosji.
Towianizm głosił krytykę rozumu oraz dotychczasowej religii i filozofii. Jego zdaniem świat jest zespołem rozwijających się moralnie nieśmiertelnych duchów, uszeregowanych w "kolumny" i działających poprzez ludzi. Bóg sprawuje władzę nad światem poprzez swoich wysłanników, do których należeć mieli Chrystus, Napoleon Bonaparte oraz sam Towiański. W proces historyczny włączone są posłannictwa poszczególnych narodów, ze szczególnym uwzględnieniem Polaków.